اعمال تحریم‌ها علیه کشورمان، روابط تجاری و اقتصادی ایران با سایر کشورها را به حداقل رسانده و این کاهش سطح روابط تا جایی بوده که حتی شرکای قدیمی ایران مانند آلمان را هم تحت ثاثیر قرار داده است. در واقع مسایل ناشی از تحریم‌ها موجب شده که رویکرد کشورها نسبت به اتاق‌های بازرگانی مقداری تغییر کند.
هر چند که برخی از روندهای اشتباه در هیات رییسه‌های پیشین اتاق بازرگانی ایران و آلمان نیز در توقف فعالیت این تشکل نیز بی‌تاثیر نبوده است. در این شرایط به نظر می‌رسد که انجمن‌های دوستی از راه برگزاری ایونت‌های فرهنگی و موارد این‌چنینی، می‌توانند در برخی از بازارها یا کشورها تاثیرگذارتر باشند.
از جمله این نهادها، انجمن دوستی ایران و آلمان است که پس از سال‌ها عدم فعالیت، مجددا آغاز به کار کرده است. در گفت‌وگویی که با احمد اصل رکن‌آبادی، عضو هیات رییسه انجمن دوستی ایران و آلمان داشتیم، ابعاد مختلف فعالیت این انجمن را مورد بررسی قرار دادیم که مشروح آن از نظرتان می‌گذرد.
در خصوص سوابق مدیریتی خود توضیحاتی ارائه فرمایید.
بنده ریاست هیات مدیره شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین معروف به تاپیکو، مدیرعاملی شرکت گسترش تجارت پارس متعلق به صندوق بازنشستگی کشوری و مدیرعاملی هلدینگ کشاورزی و صنایع غذایی و دارویی صبا جهان متعلق به صندوق بازنشستگی کشوری را در رزومه کاری خود داردم.
از سال ۱۳۷۵ که ۲۱ سال داشتم، وارد دفاتر بازرگانی خارج از کشور وزارت بازرگانی شدم و در سال ۱۳۸۱ فعالیت در شرکت‌های نفتی بنیاد مستضعفان را آغاز کردم. بنده اولین مدیرعامل شرکت نفت پتروخزر در سال ۱۳۸۳ بودم که این شرکت متعلق به بنیاد مستضعفان و جانبازان در آن زمان بود.
همچنین در دوره‌ای رییس هیات مدیره پتروشیمی جم بودم. البته طی دوره ریاست جمهوری آقای روحانی، فعالیت چندانی در بخش دولتی نداشتم و در بخش خصوصی، فعال بودم. در سال ۱۴۰۰ مجددا توسط تیم اقتصادی دولت آقای رییسی دعوت به کار و به عنوان رییس هیات مدیره تاپیکو مشغول به کار شدم تا سه ماه پیش که مجددا با توجه به تغییر مدیریتی که در وزارت کار اتفاق افتاد، از هلدینگ صنایع کشاورزی و دارویی صبا جهان تودیع شدم.
درباره فعالیت‌های انجمن دوستی ایران و آلمان توضیح دهید.
ظرفیت‌ها و فضاهای مختلفی برای توسعه همکاری‌ها در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با کشورهای مختلف وجود دارد که یکی از آن‌ها انجمن‌های دوستی بین کشورها است. یکی از شرکای بسیار مهم ایران در ابعاد اقتصادی، جمهوری فدرال آلمان است که پیشینه طولانی در روابط تجاری با ما دارد.
آلمان حتی در زمان جنگ تحمیلی، روابط اقتصادی خوب و سطح بالایی با کشورمان داشت و یکی از شرکای عمده تجاری ایران بود. همچنین آلمان در بازارهای نفت و گاز و پتروشیمی، نفت ارزان‌تری را از بازار مدیترانه از طریق روسیه تامین می‌کند و شاید مشتری جدی نفت خام ما نباشد، اما سال‌ها اولین و بزرگ‌ترین واردکننده پلیمر جهان بوده و سالانه حدود ۴۰ میلیارد دلار پلیمر وارد می‌کند؛ بنابراین از نظر استراتژیک در صنایع پتروشیمی، برای ما بازار آلمان بسیار مهم است.
به عنوان مثال، پتروشیمی جم تحت لیسانس شرکت بازل آلمان است و اکثر تکنولوژی‌های خوب پتروشیمی‌های ما، وارداتی از کشور آلمان است؛ از همین‌رو می‌طلبد که همواره برای توسعه همکاری با آلمان تلاش کنیم.
این انجمن سال‌ها غیر فعال بود. چه شد که مجددا احیا شد؟
بعد از فشارهای ناشی از تحریم‌ها، این روابط به حداقل رسید، بر همین اساس به نظرمان رسید که یکی از راهکارهایی که می‌تواند هم‌راستا با اتاق بازرگانی ایران و آلمان شود، فعال‌سازی انجمن دوستی ایران و آلمان است؛ بنابراین به اتفاق آقای خانبداغی که از افراد بسیار باتجربه و از بزرگان روابط ایران و آلمان در بخش اقتصادی است و سال‌ها ریاست هیات مدیره اتاق آلمان را به صورت افتخاری بر عهده داشت، انجمن دوستی ایران و آلمان که سال‌ها غیر فعال شده بود را مجددا احیا کردیم.
فعالیت مجدد اتاق دوستی ایران و آلمان، فرصت بسیار خوبی است که به توسعه روابط فرهنگی بین مردم ایران و آلمان و همچنین به توسعه روابط دیگری که دو طرف احساس نیاز به آن دارند، کمک کند.
فعالیت انجمن‌های دوستی در کنار فعالیت‌های وزارت امور خارجه و سفارتخانه، منافاتی با یکدیگر ندارد؟
در اقتصاد، کالاها و خدمات مختلفی وجود دارد که برخی جایگزین و بعضی مکمل هستند. در مساله انجمن‌ها، بیشتر خدمات مکمل هستند و جایگزین هم نیستند؛ بنابراین فراهم بودن این امکانات یک مزیت و نقطه مثبتی است و این‌ها هیچ‌کدام با هم رقابت نمی‌کنند، بلکه مکمل یکدیگر هستند. با توجه به اعمال تحریم‌های ظالمانه، شاید وزارت امور خارجه نتواند بسیاری از فعالیت‌ها را انجام دهد و برخی از مسایل باید از طریق اتاق‌های بازرگانی و بخش‌های خصوصی پیگیری شود که می‌توانند در شرایط تحریمی، عملکرد فعالانه‌تری داشته باشند.
در شرایطی که با تحریم‌های غیرقانونی مواجه هستیم، متاسفانه اتاق‌های بازرگانی هم به شدت محدود شده‌اند و در این وضعیت انجمن‌های دوستی که فضای غیرانتفاعی و غیرتجاری دارند، می‌توانند یک فرصت بسیار خوب و مغتنم باشند.
انجمن دوستی ایران و آلمان به منظور ایجاد تعاملات بیشتر چه اقداماتی انجام داده است؟
در انجمن دوستی ایران و آلمان، تعدادی ایونت برگزار و دوستان را دعوت کردیم که شخصیت‌های بسیار مهمی که در پروژه‌های اقتصادی دو کشور حضور دارند، در این رویدادها شرکت کردند که برای ما بسیار جالب بود. اساسنامه انجمن، کار تجاری را ممنوع کرده، اما در دل این انجمن دیدارهایی صورت گرفت که منجر به شکل‌گیری تعاملات اقتصادی بالایی شده است.
البته قرار نیست در این انجمن، کار اقتصادی انجام شود، ولی این رویدادها باعث شد که افراد با هم ارتباط بگیرند و خارج از فضای انجمن، تعاملاتی انجام شود که در کل به نفع دو کشور ایران و آلمان است که هم از بحث تحریم‌ها دور مانده‌اند و هم در این فضا توانسته‌اند اهداف اقتصادی خود را پیگیری کنند.
به اعتقاد بنده، شروع به کار انجمن دوستی ایران و آلمان بسیار خوب و موفق بوده و موفق هم خواهد بود. یکی از دلایل موفقیت این انجمن، وجود شخصیتی مانند آقای خانبداغی است که واقعا خود را وقف این کار کرده و شاید مجسمه توسعه روابط ایران و آلمان، رییس این انجمن است که باید از این ظرفیت استفاده کنیم.
ایشان هم طرف ایرانی و هم طرف آلمانی را در نظر می‌گیرد و هم مورد وثوق سفیر ایران در آلمان و هم مورد وثوق سفیر آلمان در تهران است. به نظر بنده، این پتانسیل بسیار خوبی است که هر دو کشور باید از آن به نحو مطلوبی استفاده کنند.
آیا آماری از حجم سرمایه‌گذاری دو کشور دارید؟
در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها، هرگونه سرمایه‌گذاری به صورت رسمی قطع شده است. به عنوان مثال، نمی‌توان گفت که فلان کارخانه تحت لیسانس آلمان کار می‌کند و به نوعی دیگر چنین چیزی وجود ندارد. مثلا شرکت‌هایی در ترکیه مستقر هستند و به دستور شرکت آلمانی در ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند، ولی همه این آمارها محرمانه است و قابل افشا نیست. متاسفانه به دلیل آنچه که گفته شد، در حال حاضر چیزی به اسم سرمایه‌گذاری وجود ندارد.
امتیاز و برتری انجمن دوستی ایران و آلمان نسبت به انجمن کشورهای دیگر چیست؟
انجمن هر کشور فضای خودش را پیگیری می‌کند و قاعدتا مزایای خود را دارد. در هر کدام از کشورها دانشجویانی داریم که مشکلات درسی یا فرهنگی دارند که حتما انجمن‌ها می‌توانند به آن‌ها کمک کنند. هزینه عضویت در انجمن دوستی ایران و آلمان، مبلغ ناچیزی است و این انجمن به دلیل راهنمایی‌ها و کمک‌هایی که می‌تواند به دانشجویان ارائه دهد، تمایل به عضویت دانشجویان و مجموعه‌ها و تشکل‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دارد.
به نظر بنده، همه انجمن‌ها در جایگاه خودشان بسیار مهم هستند و به خصوص در حال حاضر و در شرایط تحریم، تنها نهاد مردمی که می‌تواند کار خود را انجام دهد و تحت نظارت تحریم‌ها قرار نگیرد، همین انجمن‌های دوستی هستند که توسعه آن‌ها می‌تواند کمک بسیاری به کشور کند.
این انجمن به طور تخصصی در سال ۱۴۰۲ چه اقداماتی را انجام داده است؟
انجمن دوستی ایران و آلمان در سال گذشته، سه رویداد را برگزار کرد. همچنین جلسات متعددی با وزارت خارجه، مدیر کل اروپا و قسمت‌های مختلف این وزارتخانه داشته‌ایم و نظرات مشورتی به آن‌ها ارائه کرده‌ایم و با توجه به سبقه مهندس خانبداغی و شناخت خوب وی از بازار آلمان و سیاست‌مداران و بزرگان این کشور، هم به وزارت امور خارجه و هم به سازمان‌های بالادستی مشورت ارائه می‌کند.
علاوه بر این، گزارش جلسه‌ای که آقای خانبداغی با سفیر آلمان داشت، به وزارت امور خارجه ارائه شد. تقریبا هر دو کشور در رابطه با انجمن دوستی، بسیار مثبت هستند و قول همکاری داده‌اند. همچنین قرار است، یک نمایشگاه درباره فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی دو کشور در آلمان برگزار شود که بخش‌های صنایع دستی هم می‌توانند در آن حضور پیدا کنند.
در واقع تلاش‌ها معطوف به این است که به صورت غیر مستقیم روابط را در بخش‌های مختلف توسعه دهیم. در مورد استقبال افراد هم باید بگویم که اگر در هر یک از ایونت‌ها، ۱۰۰ نفر را پیش‌بینی کرده بودیم، ۱۵۰ نفر شرکت کردند و به تبع آن جلسات بعدی را بزرگ و بزرگ‌تر برگزار کرده‌ایم. تصور بنده این است که چنانچه انجمن دوستی ایران و آلمان مورد حمایت بیشتری قرار گیرد، در شرایط تحریمی اقدامات بسیار مفیدی انجام خواهد داد.
برگرفته از ماهنامه شماره ۸۹ دنیای سرمایه گذاری
پایگاه خبری دنیای سرمایه گذاری آنلاین
