یکی از صنایع قدیمی و مطرح کشور، صنعت نساجی است که طی سال‌های اخیر با افزایش بازار مصرف داخلی و خارجی متقاضیان زیادی پیدا کرده و بخش زیادی از مشاغل مدیون آن است، اما کماکان چالش‌هایی همچون واردات غیرقانونی، نوسانات قیمت مواد اولیه، نبود سرمایه‌گذاری لازم و تجهیزات مناسب، کمبود نیروی انسانی متخصص و تحصیل‌کرده و… این بخش را آزار می‌دهد. با توجه به اهمیت این موضوع با مهندس غلامرضا نخباف، مدیرعامل شرکت نساجی تندیس کاشان و عضو هیات مدیره صنعت نساجی نخباف اصفهان گفت‌وگویی داشتیم. وی از ۸ سالگی وارد بازار کار نساجی شده و به عنوان نسل پنجم این خانواده فعالیت خود را به‌طور رسمی در این رسته ادامه داده است. مشروح این مصاحبه از نظر مخاطبان ارجمند می‌گذرد.
در خصوص عمده فعالیت‌های شرکت نساجی تندیس کاشان توضیحاتی ارائه فرمایید.
این شرکت در حال حاضر با بیش از ۴۰۰ کارگر مشغول به فعالیت است، با عمده فروش‌ها همکاری دارد و به‌طور کل فعالیت آن به دو بخش تولید و تجارت تقسیم می‌شود و تلاش برای حفظ اصول کیفی در تولید محصول، جزو ارکان کلیدی شرکت نساجی تندیس کاشان است تا بازار به محصولات تولیدی آن کشش کافی داشته باشد. خوشبختانه این شرکت در روند فعالیت‌های تولیدی خود موفق بوده و هم‌اکنون به کشورهای عراق، اندونزی، آفریقا، چین، افغانستان و پاکستان صادرات دارد. از آنجایی که فروش، مواد اولیه و در نهایت رضایت مشتری از مهمترین بخش‌های تولید به شمار می‌رود، شرکت نساجی تندیس کاشان بر این حوزه متمرکز شده است. توصیه می‌شود که اگر یک تولیدکننده به مفهوم واقعی دنبال تولید بهینه است، حتما امکانات تولید را مهیا کرده و به این سه مقوله توجه ویژه‌ای داشته باشد.
جایگاه تشکل‌ها را در حمایت از صنعت نساجی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در هر زمان افراد با ایده‌ها و رویکردهای جدیدی به تشکل‌ها ورود پیدا کرده‌اند که قطعا اگر در عرصه سیاست‌گذاری از دیدگاه آن‌ها بهره گرفته شود، آثار مثبتی را به همراه خواهد داشت، اما نکته اینجاست که باید افراد خالص و صادق برای این بخش انتخاب شوند و نسبت به این صنعت غیرت داشته باشند تا با شناسایی به موقع مشکلات و تلاش مستمر برای حل آن، عامل مهمی در رشد و توسعه آن باشند.
آیا جذب نیروی انسانی در صنعت نساجی به راحتی امکان‌پذیر است؟
متاسفانه در کشورمان فارغ‌التحصیلان زیادی در حوزه نساجی نداریم. نیروهای موجود نیز به درستی جذب نمی‌شوند یا دوره‌های دانشگاهی را طی نکرده‌اند. از سوی دیگر، اکثر نیروی انسانی فاقد تجربه و مهارت هستند یا سن کمی برای انجام برخی از فعالیت‌ها دارند، از این‌رو یکی از معضلات تولید پیدا کردن نیروی مهندس نساج است، در حالی که این مشکل در بخش فروش وجود ندارد. از طرفی، بسیاری از نیروهای کار به فعالیت‌های پشت میزنشینی بیشتر از کارهای عملی علاقه دارند. ما آماده جذب نیروهای انسانی زیادی هستیم، اما توقع داریم که آن‌ها وارد این کار شده و تمام توان خود را به کار گیرند تا از ظرفیت‌های قابل توجه این بخش به منظور رشد خود بهره گیرند که قطعا در این شرایط، میزان دستمزد آن‌ها مطابق با انتظارات‌شان خواهد بود.
با توجه به تغییر سبک زندگی خانواده‌ها و ورود محصولاتی که به نوعی حضور فرش را در خانه‌ها کمرنگ کرده است، چه تغییراتی در تولید فرش و ارائه آن به خانواده‌ها باید صورت گیرد؟
فرش ماشینی درست مثل لوازم خانگی پس از مدتی نیاز به رسیدگی و یا تعویض دارد. فرش‌های تولیدی فعلی انواع مختلف دارند که بعضا به دلیل استفاده از مواد اولیه کم‌قیمت، بی‌کیفیت است و عمر چندانی نداشته و بعد از حدود ۶ ماه از بین می‌رود، در حالی که فرش‌های باکیفیت تا ده‌ها سال قابل استفاده است. در حال حاضر سبک زندگی مردم به سمتی رفته که با تغییر مبلمان یا لوازم خانه، فرش هم تغییر می‌کند. طی این فرآیند فرش‌های قدیمی به فروش می‌رود و بعد از جمع‌آوری آن‌ها به کشورهایی مانند افغانستان یا خانواده‌های ضعیف با قیمت پایین عرضه می‌شود که بعضا تا چندین بار هم قابل استفاده است.
وضعیت صنعت نساجی کشورمان بعد از انقلاب اسلامی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
از آنجایی که بعد از انقلاب اسلامی با رشد جمعیتی روبه‌رو بوده‌ایم، قطعا تحولاتی نیز در عرصه نساجی رخ داده و به فراخور رشد تولید، میزان مصرف نیز افزایش پیدا کرده است. از سوی دیگر، میزان واردات نیز افزایش یافته و این موضوع حاکی از کشش بازار به این سمت است. قطعا بدون پوشاک و نساجی نمی‌توان زندگی کرد و باید به این صنعت به عنوان یک حرفه پایدار نگاه کرد. به نظر می‌رسد، فرش ماشینی در شرایط کنونی وضعیت مناسبی داشته باشد، هرچند که فرش‌ها با توجه به نوع مواد اولیه دسته‌بندی می‌شوند.
استفاده از طرح‌های جدید و نوین در تولید فرش تا چه اندازه مورد توجه تولیدکنندگان است؟
یکی از بخش‌های مهم در ارتباط با فرش، طراحی نقش و نگارهای آن متناسب با سلیقه مشتریان است که رنگ‌ها و مدل‌های مختلفی را می‌طلبد. البته برخی از مشتریان نیز این طرح‌ها را به فراخور تناسب آن با رنگ و مدل مبل و وسایل خانه خود انتخاب می‌کنند. به عنوان مثال، در نمایشگاه فرش حدود ۱۲۰ طرح ارائه کردیم که تنها ۲۰ مورد آن مورد تایید مشتریان قرار گرفت. یکی از مهمترین بخش‌های این حوزه، هنر طراحان به خصوص بانوان است که موجب شده تا هر طراحی مبلغ قابل توجه از ۵۰ تا ۳۰۰ میلیون را دریافت کند. قطعا در این میان طرحی قابل توجه است که بیشتر مورد توجه مردم باشد؛ بر همین اساس از مشتریان نظرسنجی و طرح‌ها را انتخاب می‌کنیم.
آیا در شرایط کنونی قیمت تمام‌شده فرش با قدرت خرید مردم تناسب دارد؟
در حال حاضر میزان تولید فرش در کشور زیاد است و کسی نمی‌تواند بدون دلیل قیمت تعیین‌شده را افزایش دهد، با این حال گرانی و ارزانی این محصول به کیفیت مواد آن بستگی دارد و هیچ تولیدکننده‌ای نمی‌تواند بدون دلیل قیمت آن را بالا ببرد. یکی از رقبای مهم ما در تولید فرش، کشور ترکیه است که به دلیل تولید مواد اولیه فرش را با قیمت پایینی عرضه می‌کند و همین موجب شده تا در بازارهای جهانی با اقبال بیشتری روبه‌رو باشد.
تا چه اندازه فضا برای سرمایه‌گذاری و ورود افراد علاقه‌مند به این صنعت فراهم است؟
نمی‌توان در مورد افراد نظر داد، اما به‌طور کل این موضوع به هنر انسان‌ها بازمی‌گردد. اگر کسی از هنر فروش برخوردار باشد، با راه‌اندازی هر فعالیتی به سود دست خواهد یافت، در غیر این صورت با چالش روبه‌رو خواهد بود. به نظر بنده، معمولا خدمات و محصولاتی که در زمینه رضایت‌مندی مشتری و حفظ کیفیت تلاش می‌کنند، عمدتا مشتری بیشتری خواهند داشت و قطعا این موضوع در قیمت‌ها نیز قابل مشاهده است.
حضور در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی تا چه اندازه اهمیت دارد؟
یکی از موضوعات مهم در بازاریابی، حضور در نمایشگاه‌ها است و به این منظور در نمایشگاه‌های داخلی و نمایشگاه کشورهای دبی، چین ودیگر کشورها شرکت می‌کنیم یا محصولات‌مان را توسط نمایندگان در آنجا عرضه می‌کنیم. همچنین به‌طور سالانه نیز در نمایشگاه تهران شرکت می‌کنیم که در این مسیر هر بار ۱۰۰ مشتری جدید جذب می‌شود که هم‌اکنون تعداد کل آن‌ها به ۷۰۰ نفر می‌رسد، اما ظرفیت تولید ۲۰۰ نفر آن‌ها به دلیل کیفیت بالای این محصول همچنان خالی است. همیشه در تلاش بوده‌ایم تا بهترین محصول با بهترین رنگ را به بازار عرضه کنیم.
تا چه اندازه به آینده صنعت نساجی و رشد آن امیدوار هستید؟
زندگی را باید با امید ادامه داد. قطعا تا زنده هستیم، به همه ملزومات زندگی نیاز داریم که یکی از آن‌ها فرش است. فرش مثل لباس همیشه مورد نیاز مردم است و بعد از کهنه شدن نیاز به تعویض دارد و این بازه زمانی تعویض در هر فرد و خانواده متفاوت است. ممکن است، فردی بعد از چند ماه به تعویض لوازم خانگی خود نیاز پیدا کند و یک فرد دیگر بعد از چندین سال، اما موضوع این است که نیاز به این محصول هیچ‌گاه از بین نخواهد رفت.
شرکت نساجی تندیس کاشان تا چه اندازه در صنعت نساجی مطرح است؟
ما در این زمینه ادعایی نداریم، اما خیلی‌ها از ما به عنوان یک خدمتگزار راستین یاد می‌کنند. در صنعت نساجی همه را تشویق می‌کنیم و سعی داریم تا این مفهوم را به آن‌ها منتقل کنیم که این بخش بسیار مهم است و نمی‌توان بی‌تفاوت از کنار آن گذشت. باید دید که به منظور جذب مشتری با چه ابزاری باید به کاهش قیمت تمام‌شده کمک کرد تا مشتری نیز به محصول و تولیدکننده وفادار بماند و به آن اعتماد کند که شرط اساسی ماندگاری او است.
و سخن آخر…
هر صنعتی به عشق و علاقه نیاز دارد و به همین دلیل است که امروز بسیاری از اعضای خانواده بنده با همین دیدگاه در صنعت نساجی مشغول به کار شده‌اند. البته در کنار نساجی خواه و ناخواه فعالیت‌های دیگری مثل تجارت نیز وجود دارد و افراد فعال نساجی به این حوزه هم ورود پیدا می‌کنند.
