درآمدهای ارزی در شرایط تحریمی، کمک قابل توجهی به دولت‌مردان برای عبور از بحران مالی خواهد کرد، اما متاسفانه این موضوع با تدوین سیاست‌های نامناسب از سوی دولت و قوانین ضد و نقیض، آن‌طور که باید محقق نشده است. بر این اساس یکی از پیشنهادهای مهم کارشناسان به دولت‌ها، بسترسازی برای حمایت از صادرات و رونق آن، با حذف برخی از دستورالعمل‌های زائد است.
به گزارش دنیای سرمایه گذاری آنلاین، مهندس احمدرضا یوسفی، مدیرعامل شرکت پتروکهکشان با ذکر اینکه این شرکت با همکاری شرکت اینفینیتی گلکسی (Infinity Galaxy) که در امارات متحده عربی مستقر استو با هدف تامین تقاضای بازارهای بین‌المللی، انجام نقل و انتقالات بانکی و صادرات تاسیس شده است.، گفت: از سال ۱۳۸۷ که قیر وارد بورس کالا شد، امکان ورود شرکت‌های بخش خصوصی به بورس و انجام خریدوفروش نیز مهیا گردید و در این راستا شرکت پتروکهکشان نیز به انجام فعالیت‌های صادراتی در بورس روی آورد. بر اساس آمار منتشر شده، کشورمان در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۰ میلیارد دلار درآمد ارزی داشته است که حدود ۸ میلیارد دلار را می‌توان سهم اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی با بیش از ۳۳۰ عضو دانست که کمیسیون قیر اتحادیه با بیش از ۷۰ عضو تقریبا حدود ۱/۵ میلیارد دلار درآمد داشته است، بر همین اساس می‌توان به اهمیت حمایت از صادرات در بخش خصوصی پی برد. با توجه به این موضوع، ما نیز به عنوان صادرکننده در تلاش بوده و هستیم تا به عنوان تسهیل‌گر و بازارساز، کالاهای صادراتی کشورمان را به بازارهای جدید عرضه کنیم، از این‌‌رو با وجود آنکه طی یک دهه اخیر در دنیا اتفاقات متعددی مانند ظهور داعش، شیوع کرونا، جنگ‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نظیر جنگ روسیه علیه اوکراین و… رخ داده که بر نوسانات قیمت نفت اثرگذار بوده است، اما شرکت‌های این حوزه از جمله شرکت اینفینیتی گلکسی (Infinity Galaxy) سعی بر آن داشته که بازارهای خود را حفظ و فعالیت‌های خود را تداوم بخشند.
وی در پاسخ به اینکه آیا این شرکت در تحقق اهداف خود موفق عمل کرده است؟ اظهار کرد: این موضوع تا حدی، نسبی است. برای مثال، در مواقعی با توجه به شرایط کشور و تفاوت قیمت‌های ایران با دیگر تولیدکنندگان منطقه‌ای و آسیایی، موفقیت‌هایی حاصل شده که دائم نبوده، با این حال در تلاش هستیم که ذهنیت خوبی از این فعالیت در ذهن واردکنندگان در کشورهای مختلف ایجاد کنیم، زیرا در سال‌های گذشته به دلایل مختلف، چهره بازرگانی بین‌المللی ایران بسیار خدشه‌دار شده است؛ هرچند که در مسیر ترمیم تصویر، موانعی نیز وجود دارد و معمولا برخی از مشتریان از معامله با ایران به همین دلایل و نیز ترس از تحریم‌ها گریزان بوده و برخی هم تلاش می‌کنند که برای اعتماد به صادرکنندگان ایرانی، وضعیت اعتباری شرکت‌های ایرانی را بسنجند، با این حال برخی از مشتریان چینی، هندی و مشتریان منطقه‌ای، روند کار با شرکت‌های ایرانی را می‌شناسند و با توجه به شرایط تحریمی، ریسک خرید به صورت نقد را قبول می‌کنند و با این روش کالای خود را تحویل می‌گیرند.
یوسفی خاطرنشان کرد: امسال به دلیل نوسانات قیمت نفت که از بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ به علت جنگ روسیه علیه اوکراین آغاز شد، برای فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی سال پر چالشی بود. از سوی دیگر، تورم بالایی که در کشور وجود دارد، تاثیر جدی بر هزینه نهایی تولید و صادرات داشته است. در واقع افزایش شدید قیمت ارز همیشه نمی‌تواند به عنوان مولد صادرات عمل کند، زیرا با هر نوسان شدید، مشتریان خارجی درخواست تخفیف می‌کنند یا مدت بیشتری برای خرید خود صبر می‌کنند. همچنین طی ۵ ماه اخیر، شرکت‌های صادرکننده حتی به ابتدایی‌ترین مسائل ارتباطی مانند دسترسی به پیام‌رسان‌های خارجی و استفاده از vpn هم محتاج بودند. از طرفی؛ شدت تحریم‌ها، بسته شدن حساب‌ها و تغییر مداوم اسناد صادراتی، باعث کندی بیشتر امر صادرات شده، به همین دلیل شرکت پتروکهکشان موفق به افزایش سهم صادراتی خود نشده است.
مدیرعامل شرکت پتروکهکشان مزیت رقابتی همه تجار و صادرکنندگان ایرانی را در نرمشی دانست که با مشتریان خارجی خود دارند،گفت: چراکه به دلیل تحریم‌ها و بسته بودن امکان دریافت گشایش اسنادی یا LC، ما عملا بر اساس روند تجارت بر مبنای پول نقد در حال صادرات هستیم؛ چیزی که در دنیای امروز جایگاهی ندارد و عملا منسوخ شده، بر این اساس شرکت‌های صادرکننده نیز در برخورد با مشتریان باید از نرمش بیشتری برخوردار باشند تا اعتماد مشتری را برای خرید جلب کنند. همین شرایط را ما در شرکت پتروکهکشان نیز تجربه می‌کنیم، به‌طوری که هنگام دریافت پیش‌پرداخت یا تسویه با مشتری سعی‌مان بر این است که با انعطاف‌پذیری بیشتری با آنان برخورد کنیم تا بلکه به کار صادرات خود با آن‌ها ادامه دهیم.
وی ادامه داد: واقعیت این است که مشکلات حوزه تولید و تعدد قوانین، به قدری در کشور بالا است که بیش از آنکه این اتحادیه به فکر کمک به این شرکت و شرکت‌های مشابه باشد، در صدد حل مشکلات کلی این حوزه مانند رفع تعهد ارزی و مشکلات پیچیده دیگر است. اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی نیز به تازگی در چندین کنفرانس بین‌المللی شرکت کرده که قطعا در آشنایی این اتحادیه با نهادها و شرکت‌های بین‌المللی و تثبیت جایگاه آن موثر است. ما امیدواریم که در آینده نزدیک، اتحادیه امکان مرجعیت در حوزه صادرات فرآورده‌ها را به دست آورد.
یوسفی افزود: در سال ۱۴۰۰، چهار و نیم میلیون تن قیر صادر شده که ۸۰ تا ۹۰ درصد از شرکت‌های صادرکننده این محصول، عضو کمیسیون اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی هستند. آمار مربوط به سال ۱۴۰۱ نیز هنوز اعلام نشده، اما به دلیل افزایش شدید هزینه‌ها و قیمت‌ها، چنین به نظر می‌رسد که صادرات کاهش پیدا کرده باشد. با این احتساب می‌توان گفت، احتمالا حدود ۳ میلیون و ۸۰۰ تا ۴ میلیون تن قیر در سال ۱۴۰۱ صادر شده است. شایان ذکر است، کشورمان به دلیل دسترسی به آبراه خلیج‌فارس و دریای عمان و همچنین موقعیت لجستیکی خوبی که برای ترانزیت کالا دارد، می‌تواند ظرف ۱۲ الی ۱۷ روز به بازارهای شرق و شمال شرق آفریقا به صورت دریایی دسترسی پیدا کند. همین وضعیت در دسترسی تا شرق هند نیز میسر است، اما این امکان خوب با وجود اینکه تعداد پالایشگاه‌های تولید فرآورده‌های نفتی در کشورمان زیاد است و ایران به عنوان یکی از قطب‌های مهم تولید قیر و صادرات آن شناخته می‌شود، در شرایط تشدید تحریم‌ها، نتوانسته به جایگاه واقعی خود دست یابد. به عبارت دیگر، هر چند توانایی و پتانسیل خوبی در سطح منطقه و دنیا از این منظر داریم، اما به دلیل شرایط تحریم و محدودیت‌ها، روزبه‌روز با کاهش صادرات مواجه می‌شویم.
مدیرعامل شرکت پتروکهکشان با اشار به اینکه کرونا به عنوان یک عامل بین‌المللی تاثیر زیادی در کاهش قیمت نفت و به تبع آن فرآورده‌های نفتی داشت و همین امر موجب افزایش جذابیت واردات این محصول برای کسانی شد که در آینده، قصد معامله و فروش آن را داشته یا به آن نیازمند بودند، اظهار کرد: با توجه به این موضوع از اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۹؛ یعنی دقیقا زمانی که قیمت نفت وست تگزاس در یک‌شب منفی شد، حجم صادرات و تقاضا برای کالاهای فرآورده‌های نفتی افزایش یافت، به همین دلیل تقاضا در کشور نیز برای تولید قیر بالا رفت و در سال ۱۳۹۹ برای اولین بار طی چند سال گذشته حتی از مرز صادرات چهار و نیم میلیون تن قیر عبور کردیم، اما پس از آن در سال ۱۴۰۰ وضعیت تغییر کرد.
وی در خصوص تعاملات شرکت های حوزه نفت با وزارت نفت گفت: تقریبا می‌توان گفت که این شرکت‌ها هیچ‌گونه ارتباط مستقیمی با این وزارتخانه ندارند و در مقابل، وزارت نفت نیز ممکن است که هیچ اطلاعی از وضعیت شرکت‌های حوزه صادرات فرآورده‌های نفتی نداشته باشد، چراکه آن‌ها بر اساس سیاست‌های کلان و راهبردی عمل می‌کنند که ارتباط چندانی با شرکت‌های زیرمجموعه ندارد. مناسبات ما در بخش فرآورده‌های نفتی در رسته مناسبات بخش خصوصی قرار می‌گیرد که چندان متاثر از وزارت نفت و سیاست‌های آن نیست.
یوسفی در پایان افزود: یکی از سیاست‌های اخیر دولت، موضوع قیر تهاتری بود که متاسفانه بازار صادراتی را تحت تاثیر قرار داد. به نظر بنده، دولت‌ها به دلیل چندوجهی بودن مشکلات و پیچیده شدن هر روزه شرایط، تصمیماتی می‌گیرند که کل روند بازار را به هم می‌ریزد. اگر دولت دخالتی نکند، قطعا بازار، هم قادر به ارزآوری و هم صادرات بیشتر است. قیر تهاتری، مخالفان و موافقان زیادی دارد، اما به‌طور مشخص اگر این کار برای استفاده داخل انجام میشد، قطعا نباید مشکل خاصی ایجاد می‌کرد، در حالی که باعث ایجاد رانت برای برخی از شرکت‌ها و به هم ریختن فضای صادراتی شد. هر کشوری به درآمد نیاز دارد که سهم عمده آن به مالیات و درآمد ارزی اختصاص پیدا می‌کند. به دلیل جغرافیای ایران و امکان دسترسی به بازارهای مختلف و تنوع بسیار زیاد کالا، می‌توان سهم صادرات را چندین برابر کرد تا از فشار اقتصادی نیز کاسته شود؛ موضوعی که می‌توانست در جنگ اقتصادی سال‌های اخیر به شدت کمک‌حال کشور باشد. به اعتقاد بنده، بهتر بود که دولت و سیاست‌گذاران، بیشتر از صادرات حمایت کنند و اوضاع را بیش از این برای صادرکننده سخت‌تر نکنند.
