فرشید پسیان‌زاده، رییس هیات مدیره شرکت خدمات بار فرابری ایرانیان، قوانین دست و پاگیر گمرکی و عدم تخصیص ارز برای حمل‌ونقل کالا از سوی بانک مرکزی را از مشکلات اصلی حمل‌ونقل بین‌المللی می‌داند.
وی در عین حال مسدود شدن سوئیفت در ایران به دلیل تحریم‌ها را چالش هرگونه خدمات و تجارت بین‌المللی ارزیابی می‌کند و معتقد است که بهبود روابط سیاسی با سایر کشورها و لغو تحریم‌ها، موجب رونق فعالیت‌های اقتصادی و تاثیر مثبت بر فعالیت شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی و لجستیک خواهد شد.
شرکت خدمات بار فرابری ایرانیان در زمینه حمل‌ونقل بین‌المللی اعم از زمینی، دریایی، هوایی، ترکیبی و لجستیک فعالیت دارد. این شرکت در سال ۱۳۸۳ تاسیس شده و حدود ۲۰ سال سابقه فعالیت دارد. مشروح گفت‌وگوی ما با این فعال صنعت حمل‌ونقل که حدود ۳۰ سال سابقه فعالیت در حمل‌ونقل بین‌المللی و حدود ۱۵ سال سابقه عضویت در اتاق بازرگانی ایران و آلمان دارد را بخوانید.
درباره عمده فعالیت‌های شرکت خدمات بار فرابری ایرانیان و ویژگی‌های آن توضیح دهید.
فعالیت این شرکت در زمینه حمل کالاهای وارداتی و صادراتی است؛ واردات از مبادی خارج به داخل ایران و صادرات از مبادی داخلی به مقاصد خارجی. البته با شرکت‌های خارجی برای حمل ترانزیت کالاهای‌شان از طریق مبادی ورودی ایران به مقاصد دیگر مانند آسیای میانه و یا ترکیه طرف قرارداد هستیم.
شایان ذکر است، بیشتر فعالیت شخص بنده در حوزه حمل‌ونقل از مبادی اروپایی به ایران، چین، دبی، امارات و ترکیه می‌باشد. مجموعه ما در تمام زمینه‌ها از جمله حمل‌ونقل هوایی، دریایی و زمینی فعالیت می‌کند، اما هم‌اکنون بیشترین حجم بار به صورت دریایی، به بنادر جنوبی کشورمان حمل می‌شود که مهمترین آن‌ها، بندرعباس است.
با توجه به شرایط کنونی، آیا می‌توان برنامه‌ریزی خاصی داشت؟
متاسفانه با این وضعیت اقتصادی که هم‌اکنون بر کشور حاکم است، نمی‌توان هیچ‌گونه برنامه‌ریزی بلندمدتی را انجام داد و ما فقط با اتفاقات روز جلو می‌رویم تا ببینیم که روزانه چه کاری می‌توانیم انجام دهیم، چراکه واقعا با توجه به سایه تحریم‌ها که بر اقتصاد کشور بسیار سنگین است، فعلا هیچ‌گونه برنامه‌ریزی بلندمدتی امکان‌پذیر نیست.
در حال حاضر بسیاری از کشورها به دلیل تحریم‌ها با ایران رابطه‌ای ندارند و صاحبان کالا مجبور می‌شوند که در جای دیگری با شرکت‌های واسطه‌ای عقد قرارداد نمایند و فقط این وسط حکم واسطه را دارند و سودهای سرشار عایدشان می‌گردد.
شرکت خدمات بار فرابری ایرانیان چه حجمی از واردات کشور را انجام می‌دهد؟
تناژ واردات بسیار زیاد است و ما در کار خودمان شرکت‌های دولتی مانند کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و حمل‌ونقل جمهوری اسلامی ایران را هم داریم که اتوماتیک‌وار سهم خودشان را از بازار دارند. ما هم به عنوان بخش خصوصی فعالیت‌هایی را به انجام می‌رسانیم و بازاریابی می‌کنیم و سعی ما بر این است که حمل محموله‌هایی را از مبادی خارجی به داخل انجام دهیم.
البته باید توجه کنید که حدود ۶۳۰ شرکت حمل‌ونقل در ایران وجود دارد که در انجمن صنفی حمل‌ونقل بین‌المللی ایران ثبت شده‌اند و البته تعدادی شرکت هم غیرثبتی هستند؛ بنابراین اگر بخواهیم محاسبه کنیم، مجموعه ما در بین تمام این شرکت‌ها، احتمالا سهم ۲ تا ۳ درصدی را دارد.
آیا در زمینه حمل‌ونقل ریلی برنامه‌ای برای فعالیت دارید؟
حمل‌ونقل ریلی بیشتر مربوط به دولت می‌شود و بخش خصوصی سهم زیادی در ناوگان ریلی ندارد؛ زیرا ناوگان اکثرا دولتی است. مواردی هم داشته‌ایم که برای تناژ بسیار بالایی از حمل کالاها از بندرعباس به کشورهای آسیای میانه درخواست قیمت داشته‌ایم.
به عنوان مثال یک مورد، ۱۰ هزار تن بود که متاسفانه ناوگان راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، چنین ظرفیتی را ندارد تا واگن‌های باری‌اش را در اختیار آن‌ها بگذارد. به دلیل ناتوانی و عدم وجود ظرفیت کافی توسط راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، مسیر دیگری را به عنوان مسیر آلترناتیو و جایگزین انتخاب کرده‌اند.
در حال حاضر مهمترین مشکلات و چالش‌های شرکت‌های حمل‌ونقل چیست؟
متاسفانه قوانین گمرکی بسیار دست و پاگیر و آزاردهنده است و بیشتر مشکلات زمان ترخیص کالا توسط صاحب کالا با گمرک ایجاد می‌شود. ما هم در رابطه با ترانزیت کالا از مبادی ورودی به گمرکات داخلی، با مشکلاتی در ارتباط با گمرک مواجه هستیم.
در عین حال، قوانین بانک مرکزی به‌گونه‌ای است که برای حمل کالا ارزی را تخصیص نمی‌دهد، در حالی که صورت‌حساب‌هایی که صادر می‌کنیم، ارزی است و در هنگام تسویه‌حساب، باید ریال ثبت کنیم. تمام این‌ها در شرایطی است که قیمت ارز متغیر است، هیچ ثباتی ندارد و مدام نوسان دارد.
علاوه بر این، مسدود شدن سوئیفت در ایران به دلیل تحریم‌ها، ما را دچار مشکلاتی کرده است، به‌طوری که حواله کرایه‌ها به خارج کشور را از طریق صراف‌ها انجام می‌دهیم و نبود امنیت کاری برای ما مشکل ایجاد کرده است.
ناگفته نماند، در دولت قبل، برجام به صورت نصفه و نیمه اجرا شد و کشورهای دیگر برای سرمایه‌گذاری به ایران می‌آمدند و بسیار مشتاق بودند که در کشور ما سرمایه‌گذاری کنند و حجم فعالیت‌های خود را بالا ببرند و با ایران کار کنند، ولی هم‌اکنون شاهد جدی شدن مجدد تحریم‌ها هستیم و بنابراین شاهد رغبت و تمایلی از سوی کشورها و شرکت‌های خارجی برای همکاری با ایران نیستیم.
به نظر می‌رسد که برخی از شرکت‌های فعال در بخش حمل‌ونقل و لجستیک، رو به تعطیلی هستند. با توجه به این مساله آیا توصیه‌ای برای سرمایه‌گذاری در این زمینه دارید؟
متاسفانه تعداد بسیاری از شرکت‌ها، یا تعطیل کرده‌اند و یا با زیان‌دهی در حال کار هستند و فقط در بازار حضور دارند؛ به امید اینکه در آینده اگر شرایط اصلاح شود، سهم خودشان را از بازار از دست ندهند. فعلا شرایط برای سرمایه‌گذاری مناسب نیست و در شرایط فعلی توصیه‌ای در خصوص سرمایه‌گذاری ندارم.
فعالان عرصه حمل‌ونقل بین‌المللی معتقدند که قوانین مصوب، به نفع شرکت‌های دولتی است. نظر شما در این رابطه چیست؟
بله؛ دقیقا همین‌طور است. سال‌های سال است که یک قانون در واردات کالا اجرایی می‌شود. به عنوان مثال، محموله بالای ۵۰۰ تن حتما باید با ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران حمل شود و نه از طریق بخش خصوصی که این یک رقابت ناسالم است.
این قوانین دست شرکت‌های دولتی را باز می‌گذارد تا بدون رقابت محموله‌هایی را دریافت و حمل کند. این در حالی است که گاهی اوقات کشتیرانی جمهوری اسلامی، سرویس لازم را هم برای انجام کار ندارد، ولی در زمان ترخیص کالا بابت استفاده از ناوگان خارجی ۱۰ درصد از کرایه حمل را نیز به عنوان استفاده از ناوگان خارجی و حق پرچم اخذ می‌کند.
روابط سیاسی بین ایران و سایر کشورها چه تاثیری در کار شما دارد؟
هر چه روابط سیاسی ایران با کشورهای خارجی بهبود پیدا کند و تحریم‌ها برداشته شود، فعالیت اقتصادی خوبی در کشور صورت خواهد گرفت و شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی و لجستیک هم از این مساله بی‌بهره نخواهند بود.
برگرفته از ماهنامه شماره ۸۹ دنیای سرمایه گذاری
پایگاه خبری دنیای سرمایه گذاری آنلاین
