به گزارش پایگاه خبری دنیای سرمایه گذاری آنلاین، محمد محیاپور، مدیرعامل شرکت سنگآهن گهرزمین یکی از مشکلات تولیدکنندگان سنگآهن را بهای تمام‌شده عنوان کرد و گفت: در حال حاضر سنگآهن با قیمتی به شرکت گل گهر داده میشود که این امر باعث شده، تولیدکنندگان در مرحله کنسانتره‌سازی ۱۰۰ درصد در ضرر باشند و در مرحله گندله‌سازی با حاشیه سود ناچیز به تولید ادامه دهند. بهره مالکانه که امسال لحاظ شده، عدد بالایی است و عملا معدن‌کاری حاشیه سود خاصی ندارد.
وی معتقد است: برای تبدیل منابع خدادای به ثروت ملی در جهت رشد و رسیدن به توسعه همه‌جانبه کشور به ویژه در صنعت فولاد، نیازمند برنامه استراتژیک و راهبردی متناسب با آمایش سرزمین هستیم که این موضوع باید در دستور کار قرار گیرد.
مدیرعامل شرکت سنگآهن گهرزمین با بیان اینکه تولیدکنندگان سنگآهن با سود کم محصولات خود را به فروش می‌رسانند، ادامه داد: قیمت سنگآهن با توجه به بهره مالکانه و… باعث شده تولید برای تولیدکنندگان اقتصادی نباشد.
به گفته محیاپور، سرمایهگذاری در بخش معدن به دلیل هزینه و ریسک بالا پرسود نیست و تنها شرکت‌های بزرگ قادر به انجام آن هستند.
وی با اشاره به بهره مالکانه افزود: هزینه اکتشافات، بهرهبرداری، خرید ماشینآلات و نیروی انسانی باعث شده تا بخش عمدهای از معادن ضررده باشند.
این فعال بخش معدن با بیان اینکه میزان ذخایر سنگآهن در کشور محدود است، اظهار کرد: در چند سال اخیر، اکتشافات به خصوصی در حوزه سنگآهن صورت نگرفته است. یکی از اهداف شرکت سنگآهن گوهرزمین، تامین بخش عمدهای از نیاز شرکت گلگهر به مواد اولیه است که خوشبختانه روزانه به‌طور متوسط ۳۰ هزار تن سنگآهن به شرکت گلگهر ارسال میشود.
باید نگاه متفکرانه بر بخش معدن حاکم شود
دکترعزیزاله عصاری، مدیر ارشد حوزه اقتصاد معتقد است: باید نگاه‌‌ها به بخش معدن تغییر کند. در این صنعت حرف بسیار زده میشود که در آن باوری وجود ندارد.
وی با بیان اینکه ایران از لحاظ ذخایر معدنی دارای مزیت است، گفت: ایران با داشتن منابع طبیعی و معدنی اعم از نفت، گاز، زغال‌سنگ، سنگآهن، کروم، مس، منگنز، روی، سرب، سولفور و… یکی از کشورهای مطرح جهان در زمینه برخورداری از منابع غنی معدنی و طبیعی است. طبق آمار ایمیدرو، ایران ۸۰۰ میلیارد دلار ذخایر نهفته دارد که اگر این پتانسیل بالقوه به بالفعل تبدیل شود، تحرک اساسی در اقتصاد کشور ایجاد خواهد کرد.
این مدیر ارشد حوزه اقتصاد اظهار کرد: باید توجه داشت، نفت تنها در برخی از نقاط کشور کشف شده، در حالی که معادن در سراسر کشور و حتی در نقاط محروم نیز وجود دارد و این امر میتواند در آبادانی این نقاط موثر باشد.
عصاری اظهار کرد: زمانی یک سرمایهگذار، سرمایهگذاری میکند که از بازگشت سرمایه خود مطمئن باشد. عدم ثبات در تصمیمگیریهای دولت در بخش معدن باعث بی‌‌رغبتی سرمایهگذار خواهد شد که این امر باعث شده، سرمایهگذار به سمت دلال‌بازی سوق پیدا کند.
وی معتقد است: باید نگاه متفکرانه بر بخش معدن حاکم باشد. معدن نباید جایگزین نفت شود، بلکه باید در کنار نفت همچون دو بال، باعث رشد و تعالی اقتصاد کشور شده و از پتانسیل هر دو حوزه به درستی استفاده شود. در حال حاضر ارزش نهفته معادن و ذخایر معدنی در کشور حس نمی‌شود و عدم باور به ارزش‌‌های معادن باعث عقب‌ماندگی در بخش اکتشافات شده و از طرفی، ذخایر مواد معدنی همچون سنگآهن رو به کاهش باشد.
این فعال بخش معدن ادامه داد: اگر نگاه درستی به بخش معدن در وزارتخانه‌های ذی‌ربط، مسئولان، مدیران و… وجود داشته باشد، قطعا موانعی همچون بهره مالکانه و… از سر راه سرمایهگذاران برداشته و بسته‌‌های حمایتی نیز افزایش خواهد یافت؛ در این صورت سرمایهگذاران در شرایط سخت تحریم نیز با حمایت دولت در این حوزه سرمایهگذاری خواهند کرد.
عصاری با بیان اینکه کشورمان تشنه سرمایهگذاری است، گفت: ایران جزو کشورهایی است که پتانسیل توسعهای دارد، اما توسعه در آن متوقف شده است.
مدیر ارشد حوزه اقتصاد در خصوص سرمایهگذاری خارجی گفت: تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص ملی ایران باید با یکدیگر هم‌پوشانی داشته باشد. سرمایهگذاری فراسرزمینی کار خوبی است، اما در حال حاضر این امر؛ آمار بیکاری جوانان، خروج نخبگان و مشکلات مهم اقتصاد کشور را حل نخواهد کرد. باید در ابتدا ثبات ایجاد شود تا سرمایهگذاران خارجی برای سرمایهگذاری به ایران بیایند.
وی اظهار کرد: در ایران ماده سیلیس به وفور یافت میشود، اما در مقابل منگنز با عیار پایین در کشور وجود دارد؛ که این دو مواد در کشور ترکیه بالعکس وجود دارد. میتوان به عنوان سرمایهگذاری فراسرزمینی مشترک بین ترکیه و ایران قرارداد بست.
عصاری با اشاره به موقعیت خوب ایران از لحاظ جغرافیایی و منابع طبیعی گفت: ایران از لحاظ جغرافیایی در منطقه خوبی قرار دارد. به عنوان مثال، چابهار جزو منطقه مگاپورت جهان است که در این منطقه کشتی‌‌های بزرگ میتوانند پهلو بگیرند.
مدیر ارشد حوزه اقتصاد ادامه داد: نیروهای خوب و دانشمندان متخصص بسیاری در کشور وجود دارند که میتوان به عنوان سرمایه به آن‌ها نگاه کرد. نباید طوری مدیریت کنیم که دانشمندان و نخبگان به ماندن در این مرز و بوم عزیز امیدوار نباشند.
این فعال بخش معدن افزود: باید یک تجدید نظر روی رویکردها و اعمال سیاست‌‌ها داشته باشیم. صنعت نیاز به بسترسازی دارد. در آینده تجارت به سمت تجارت هوشمند پیش خواهد رفت. باید محصول استاندارد به بازارهای جهانی عرضه شود. اگر تولید را با این شرایط ادامه دهیم، قطعا عقب خواهیم ماند. باید رویکرد به نحوی تغییر کند که به نفع مردم و بنگاه‌‌های اقتصادی باشد.
مدیریت، حلقه مفقوده توسعه کشور
بهرام شکوری، رییس انجمن مس ایران معتقد است: کشور بیشتر از اینکه نیاز به سنگآهن داشته باشد، نیازمند مدیریت منابع است. اگر منابع معدنی را بتوان به درستی مدیریت کرد، مشکل تامین مواد اولیه حل خواهد شد.
وی با اشاره به سرانه مصرف فولاد در کشور عنوان کرد: با توجه به ذخایر مواد معدنی و هدف‌گذاری ۵۵ میلیون تن فولاد تا سال ۱۴۰۴، باید بیش از ۱۷ میلیون تن فولاد صادر شود. برای سهولت در صادرات باید جانمایی کارخانه‌‌ها به درستی در کنار سواحل در نظر گرفته شود. تا به امروز در سواحل جنوبی ۱۱ میلیون تن ظرفیت ایجاد شده که این امر باعث سهولت در صادرات محصولات تولیدی، واردات مواد اولیه و تجهیزات تامین آب مورد نیاز با شیرین کردن آب دریا گردیده است. بیشتر کارخانه‌های فولادسازی بزرگ دنیا در کنار سواحل جانمایی شده‌اند؛ بنابراین توسعه‌‌ها باید در مجاورت شهرهای ساحلی انجام گیرد.
رییس انجمن مس ایران معتقد است: نبود استراتژی مدون برای توسعه، باعث ایجاد مشکل برای تامین مواد اولیه فولادسازان خواهد شد. برای مثال، ۷ طرح فولادی که بدون جانمایی مناسب کلید خورده، نبودن این استراتژی در کشور را نشان می‌دهد.
شکوری ادامه داد: اگر کارخانه‌‌ها و منابع معدنی به درستی مدیریت شوند، طبق آمار، بدون نیاز به اکتشاف و کشف ذخایر جدید و یا ذخایر موجود، حداقل تا ۱۹ سال دیگر نیازی به واردات سنگآهن نیست. اگر اکتشافات با همین وضع موجود ادامه داشته باشد و سالانه حدود بیش از سه درصد به ذخایر کشور اضافه گردد، حداقل تا ۲۵ سال دیگر بی‌نیاز از واردات سنگآهن خواهیم بود. اگر همگام با دنیا، اکتشافات اصولی در کشور انجام شود و بخشی از نیاز سنگآهن کشور را که واحدهای فرآوری آن در سواحل جنوبی احداث گردیده است، از کشورهای دیگر تامین نماییم، حداقل تا ۳۲ سال دیگر ذخایر کشور کفاف تولید ۵۵ میلیون تن فولاد کشور را خواهد داشت.
وی تاکید کرد: برای تامین بخشی از مواد اولیه مورد نیاز فولاد باید در کنار استفاده از آهن قراضه، از باطله‌های کم‌عیار نیز استفاده شود. در گذشته سنگآهن با عیار پایین جزو باطله‌‌ها محسوب می‌‌‌شد، اما در حال حاضر باطله‌‌ها میتوانند به عنوان یک معدن مورد استفاده قرار گیرند که این امر مستلزم بهره‌مندی از نوآوری‌های روز دنیا است.
رییس انجمن مس ایران یکی از بخش‌هایی که سرمایهگذاران علاقه‌مند به سرمایهگذاری در آن هستند را بخش معدن کشور برشمرد و اعلام کرد: این پتانسیل مصرفی، ثروت کشور است که داشتن آن شاید برای کشور لازم باشد، ولی کافی نیست و لازمه آن، تغییر نگاه حاکمیت برای ارتباط با دنیا و جذب سرمایهگذار است. این امر در صورت بهبود فضای کسب‌وکار، ایجاد امنیت سرمایهگذاری و رفع تحریم‌ها موجب تبدیل ثروت مذکور به سرمایه و ایجاد اشتغال و ارزآوری برای کشور میشود.
شکوری با بیان اینکه در تمام دنیا هر کدام از سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها و نهادهای دولتی، ساز خود را می‌نوازند و در نهایت یک نوای خوشایند بنام توسعه از آن به گوش می‌رسد، گفت: متاسفانه در ایران هر کدام از این سازمان‌ها با نواختن ساز خود، نوایی غیر از عدم توسعه، عقب‌ماندگی، بدبختی و ورشکستگی تولیدکننده ایجاد نمی‌کنند.
وی ادامه داد: باید به سرمایهگذار خارجی تضمین داده شود که سرمایه او تضییع نخواهد شد و میتواند اصل و سود سرمایه خود را به راحتی از کشور خارج کند. متاسفانه قوانین موجود در کشور باعث شده تا سرمایهگذار خارجی، ایران را کشوری پرریسک بداند و به لحاظ عدم ارتباط مالی با دنیا و سایر سرمایهگذاران، نگران خروج ارز با مشکلات جدی از ایران باشد.
به گفته شکوری، اگر زیرساختها مهیا، ثبات قوانین و سیاست‌گذاری‌های درست در کشور وجود داشته باشد، قطعا سرمایهگذاران، به سرمایهگذاری در ایران علاقه‌مند خواهند شد. لیکن در حال حاضر عدم ثبات در تصمیم‌‌گیری از سوی مسئولان به خصوص در بخش معدن، باعث تصمیمگیریهای هیجانی شده است و دولتها بدون مشورت با بخش خصوصی، تصمیماتی اتخاذ میکنند که سرانجام آن، باعث ورشکستگی تولیدکنندگان شده و خواهد شد و نه‌تنها در سرمایهگذاران خارجی، بلکه در سرمایهگذاران داخلی نیز دلسردی برای توسعه سرمایهگذاری ایجاد خواهد کرد.
رییس انجمن مس ایران با بیان اینکه وظیفه دولت، ایجاد بستر لازم برای سرمایهگذاری است، نه مداخله در اقتصاد مانند قیمت‌گذاری دستوری و غیره، عنوان کرد: در دنیا سرمایه‌گذاری‌های مشترک زیادی صورت می‌گیرد که دولتها وظیفه تامین زیرساختهای آن را دارند تا سرمایهگذار خارجی سرمایه خود را به آن کشور وارد نماید. به‌طور مثال، در کشورهای منطقه شاهد این اتفاق خوب هستیم که در سایه این سیاست‌گذاری توانسته‌اند بیشترین جذب سرمایهگذاری را داشته باشند.
وی در خصوص سرمایهگذاری فراسرزمینی گفت: هر ایرانی که خارج از ایران سرمایهگذاری میکند و صاحب درآمد میشود، درآمد او جزو تولید ناخالص ملی ایران محسوب میشود و از آنجا که شرکت‌های فراسرزمینی عواید زیادی برای کشور دارند، نباید نگاه بدبینانه‌ای به سرمایهگذاری ایرانیان در خارج از کشور داشت.
شکوری با اشاره به اینکه ابتدایی‌ترین زیرساخت در برقراری تجارت بینالمللی، دریافت روادید است تا بازرگانان به راحتی بتوانند بدون ویزا و یا با دریافت سریع آن برای تجارت به کشورهای دنیا سفر کنند، افزود: متاسفانه شاهد آن هستیم که بازرگانان نه‌تنها برای دریافت ویزا، زمانی طولانی را صرف بروکراسی اداری میکنند، بلکه حتی صاحبان غرفه‌ها برای شرکت و حضور در یک نمایشگاه بینالمللی خارجی، با سختی میتوانند در نمایشگاه حضور پیدا کنند و بعضا برای گرفتن ویزا در موعد مقرر، مجبور به پرداخت وجوه کلان به دلال‌ها می‌باشند.
رییس انجمن مس ایران ادامه داد: به دلیل تحریم‌ها علیه ایران، با پاسپورت ایرانی حتی بانک‌ها، هتل‌ها و صرافی‌ها حاضر به تبدیل ارز خارجی به ارز آن کشور نیستند. اگر دولت نگاه توسعهای دارد، باید شرایطی فراهم آورد تا وزارت امور خارجه این مشکلات را رفع و بستر را آماده سازد. وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی این صنعت، باید حامی تولیدکنندگان باشد و مشکلات گمرک، اداره دارایی، بیمه تامین اجتماعی و… را حل کند. این در حالی است که تولیدکنندگان بیشترین چالش را با وزارت صمت دارند، چراکه تولیدکننده باید تمام توان خود را روی تولید بگذارد، نه مشکلات اداری! اگر نگاه توسعهای در دولت نباشد، قوانین باعث ایجاد موانع برای تولید میشود.
وی با انتقاد از تصدی‌گری دولت در اقتصاد و افزایش سرمایه شرکت‌های دولتی گفت: دولت به قدری فربه شده که برای تامین حقوق کارمندان خود و کسری همه‌ساله بودجه؛ مجبور به فروش نفت، دریافت مالیات، حقوق دولتی و… است؛ بنابراین درآمد چندانی ندارد تا در زیرساختها هزینه کند. بر همین اساس هزینههای زیادی مانند هزینههای بالای حمل‌ونقل که مزیت رقابتی را از بین می‌برد، نسبت به رقبا، تولیدکنندگان و صادرکنندگان داخلی تحمیل میکند.
شکوری معتقد است: اگر بنا بود، منابع و ذخایری که ثروت‌های جامعه است، باعث توسعه کشورها شود، باید کشورهای آفریقایی، توسعه‌یافته‌ترین کشورهای جهان می‌بودند، چراکه این کشورها سرشار از منابع و ذخایر گوناگون هستند.
رییس انجمن مس ایران افزود: تنها وجود ثروت، کشور را به توسعه نمی‌‌رساند. به عنوان مثال، کشورهای آفریقایی با این حجم از ثروت، کشورهای فقیر و توسعه‌نیافته‌ای هستند و این در حالی است که ژاپن بدون منابع طبیعی، تنها با سیاست‌گذاری درست، یک کشور توسعه‌یافته و پیشرفته صنعتی است.
این فعال بخش معدن با اشاره به انرژی ارزان‌قیمت در ایران، عنوان کرد: هنگامی که دو ماه برق و گاز یک کارخانه فولادی، سیمانی یا سایر بخش‌های اقتصادی قطع میشود، دیگر نمی‌توان اسم آن را انرژی ارزان گذاشت.
وی در خصوص تامین گازوئیل مورد نیاز بخش تولید افزود: دولت باید گازوئیلی عرضه کند که کیفیت آن مناسب و استاندارد باشد تا ماشینآلات روز دنیا قابلیت استفاده از آن را داشته باشند تا میزان برآورد گازوئیل مصرفی به درستی انجام گیرد و صرفا ارزان بودن آن به درد تولیدکننده نمی‌‌خورد. همچنین ماشینآلات فرسوده باعث مصرف بیشتر سوخت میشود که در این میان، دولت باید چاره‌ای برای واردات ماشینآلات روز دنیا بیاندیشد و موانع و محدودیت‌های موجود در خصوص واردات را برطرف نماید.
شکوری با اشاره به بحث خام‌فروشی که متاسفانه توسط دولت و بخش‌هایی از زنجیره مواد معدنی مطرح میشود، افزود: تولید یعنی ارزش افزوده و این از اولین مرحله؛ یعنی اکتشاف و سپس با سرمایهگذاری و تشخیص اندیس‌های معدنی که ارزش افزوده ایجاد میکند، آغاز و ادامه می‌یابد و به عبارتی تولید محسوب میشود و باید مورد احترام قرار گیرد. در هر مرحله ارزش افزوده بیشتری خلق می‌گردد تا تبدیل به کالای مصرفی نهایی شود تا دیگر جایی برای ایجاد ارزش افزوده نداشته باشد؛ لذا به خاطر ارزش افزوده پایین یا بالای محصول، نباید تولیدکننده تنبیه یا تشویق شود. بر همین اساس، در تمام دنیا برخلاف ایران، به محصول تولیدشده در ابتدای زنجیره به دلیل ارزش افزوده کم، به تولیدکننده لقب خام‌فروش نمی‌دهند و او را تنبیه نمی‌کنند.
رییس انجمن مس ایران با بیان اینکه باید نگاه اقتصادی به زنجیره داشت، افزود: برای مثال، در زنجیره فولاد، ما بیشترین ارزش افزوده را تا آهن اسفنجی داریم. اگر قرار است، بنای صادرات داشته باشیم، شاید اقتصادی باشد که ما آهن اسفنجی تولید و صادر کنیم، ولی اگر قصد تبدیل آن به کالای مصرفی نهایی مثل خودرو، لوازم خانگی و یا محصولات دیگر را داشته باشیم، می‌توانیم آن را تبدیل به فولاد کرده و صنایع پایین‌دستی را فعال نماییم.
ماموریت دولتها باید توسعه بخش خصوصی باشد
سعید عسکرزاده، دبیر انجمن سنگآهن ایران گفت: در سال ۱۳۸۳ تدوین اولین طرح جامع فولاد به شرکت مطالعات طرح‌های جامع فلزات ایران واگذار شد. در آن زمان مزیتهای بسیاری مانند گاز ارزان‌قیمت برای سرمایهگذاری در بخش معدن مطرح بود. دسترسی به آب‌‌های آزاد نیز یکی دیگر از مزیتهای کشور به شمار می‌رفت که می‌‌توانستیم مازاد تولید را به کشورهای دیگر صادر کنیم. طرح جامع مبتنی بر آن بود که یک رشد ۸ درصدی متوازن در آینده داشته باشیم.
وی ادامه داد: در حال حاضر هیچ‌یک از مزیت‌‌ها وجود ندارد. برای مثال، تامین انرژی به یک مشکل اصلی برای فولادسازان تبدیل شده و در بخش زیرساختهای کشور مانند اسکله‌ها هیچ سرمایهگذاری انجام نشده است.
دبیر انجمن سنگآهن ایران با بیان اینکه ایران هیچ‌وقت صنعتی نشد، گفت: در حال حاضر با اهداف طرح جامع فولاد، فاصله بسیار است و شرایط برای سرمایهگذاری در صنعت فولاد مناسب نیست.
عسکرزاده با اشاره به تحقق تولید ۵۵ میلیون تن فولاد گفت: تا سال ۱۴۰۴ میزان ظرفیت تولید فولاد از مرز ۵۵ میلیون تن عبور خواهد کرد، اما مطمئن هستم تا سال‌‌ها به ۴۰ میلیون تولید، دست پیدا نخواهیم کرد؛ زیرا مشکلات بسیاری در زیرساختهای کشور وجود دارد.
وی معتقد است: اگر قیمت سنگآهن در ایران به قیمت جهانی نزدیک شود، نیازمند واردات سنگآهن تا سالیان سال نخواهیم بود، چراکه تمامی سنگ‌آهن‌ها با عیار مختلف ارزش استخراج پیدا خواهند کرد.
این فعال حوزه معدن اظهار کرد: طی مقایسه میزان مصرف انرژی در شرکت کوبه استیل با شرکت ذوب‌آهن اصفهان، مشخص شد، میزان مصرف انرژی ذوب‌آهن بیش از مصرف شرکت کوبه استیل در سال ۱۹۹۷ بوده است؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که در سطح بهرهوری پایین، فولاد کشور رقابتی نخواهد بود، زیرا فولاد ایران ارزان‌ترین فولاد دنیا است.
عسکرزاده ادامه داد: اگر بخواهیم مشکلات فولادسازان را حل کنیم، باید فرض شود که واحدهای صنایع معدنی و فولادسازی قرار است مواد اولیه را از خارج وارد کنند؛ سپس در این هنگام بررسی شود که چه تعداد فولادساز به کار خود ادامه خواهند داد. قطعا بسیاری از فولادسازان دیگر فعالیت نخواهند کرد؛ بنابراین قدم اول این است که وضعیت را به لحاظ بهرهوری، رقابت‌پذیری و قیمت تمام‌شده پایین‌تر، به نقطه‌‌ای برسانیم که بتوانند هزینه بیشتری برای سنگآهن بپردازند که در این صورت، شرایط متفاوت‌تر خواهد بود. مشکل اصلی این است که ارزش افزوده ایجاد شده در زنجیره فولاد را محاسبه نمی‌کنند، باید به موضوع انرژی و ارزش افزوده توجه کرد.
دبیر انجمن سنگآهن ایران ادامه داد: گلوگاه دوم، موضوع تکنولوژی است. اگر بتوان از تکنولوژی مدرن استفاده کرد، فولاد ایران رقابت‌‌پذیرتر خواهد بود.
عسکرزاده بیان کرد: اگر شرایط برای سرمایهگذار مهیا باشد، ریسک سرمایهگذاری به حداقل برسد و ثبات در قوانین وجود داشته باشد، سرمایهگذار خارجی بدون توجه به تحریم‌ها راه خود را پیدا خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه رویکرد واحد داشتن از سوی دولت، انسجام ایجاد خواهد کرد و تمام ارگان‌‌ها در خدمت پیشرفت صنعت خواهند بود، گفت: در حال حاضر دولت برای تامین هزینههای خود به بخش معدن به عنوان منبع درآمدی نگاه میکند و تمامی فشارها از سوی اداره گاز و برق به کارخانه‌‌ها است.
دبیر انجمن سنگآهن ایران در خصوص سرمایهگذاری فراسرزمینی عنوان کرد: اگر قرار باشد، سنگآهن به قیمت تمام‌شده در کشور فروخته شود و ترجیحا معادن داخلی راه‌‌اندازی شود، صرفه اقتصادی بیشتری خواهد داشت. نکته مثبت معدن‌کاری فراسرزمینی، دسترسی به تکنولوژی و تجربه بینالمللی است.
عسکرزاده افزود: باید به قوانین حاکم بر کشورها نیز توجه کرد. در حال حاضر بخشی از کشورهای همسایه مانند افغانستان، یمن، سوریه و… ثبات سیاسی ندارند.
وی اظهار کرد: سازمان توسعه تجارت با این عریض و طویلی چه وظیفه‌‌ای دارد؟ چرا تا به امروز نتوانسته در توسعه تجارت اقدام مثبتی انجام دهد؟ بازرگانان به راحتی میتوانند تجارت کنند، به شرط آنکه دولت دخالتی انجام ندهد. این سازمان باید مزیت‌‌ها را مشخص کند تا بازرگانان به راحتی تجارت کنند.
دبیر انجمن سنگآهن ایران معتقد است: اگر نگاه‌‌ها به زنجیره فولاد متفاوت باشد، سرمایهگذار به سمت سرمایهگذاری در زنجیره فولاد حرکت میکند. نگاه‌‌ها باید توسعهای و ماموریت دولتها باید بسترسازی برای توسعه بخش خصوصی باشد.
انتهای پیام/
