برای همه‌ی ما ریسک در بیشتر مواقع به معنای خطر در انجام موقعیت‌ها وکارهاست ولی ریسک همیشه به معنای خطر نیست بلکه می‌تواند به معنای عدم قطعیت کامل از نتیجه باشد وبرای رسیدن به اگاهی کامل از سود و زیان به ان نیاز باشد گاهی ریسک در انجام کارها ما را در موقعیت‌های جدید از سود و زیان قرار می‌دهد ما برای رسیدن به سود بیشتر نیاز به ریسک داریم تا با فرصت های بیشتر با جنبه‌های مثبت ومنفی مواجه شویم تا بتوانیم باشناخت بیشتر به موفقیت‌های بیشتری دست پیدا کنیم.
در واقع ریسک در سرمایه‌گذاری یعنی میزان تغییر در بازدهی در سرمایه‌گذاری است اگر شما نتوانید در یک سرمایه‌گذاری به بازدهی مورد نظرخود برسید در واقع گرفتار ربسک می‌شوید به عنوان مثال اگر شما دربازار طلا سرمایه‌گذاری کنید وبازدهی مورد نظر شما ۷۰درصد باشد ولی فقط ۵۰ درصد سود کنید ریسکی ۲۰درصدی را تجربه می‌کنید.
اهمیت ریسک در سرمایه‌گذاری
اهمیت شناخت ریسک ومدیریت ان به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا با انتخاب مسیرهای مناسب، ضررهای احتمالی را کاهش دهد ومیزان سود وضرر تا حد زیادی پیش‌بینی کند.
بازدهی در سرمایه‌گذاری بسیار مهم است بازدهی یعنی میزان سود ویا زیان از نتیجه ی سرمایه‌گذاری در یک بازه‌ی زمانی مشخص است که حتی ممکن است شما در یک سرمایه‌گذاری دچار بازدهی منفی شوید وسرمایه اصلی را هم از دست بدهید.
ریسک در سرمایه‌گذاری
اصل ثابت در سرمایه‌گذاری سوداوری است هر شخصی از سرمایه‌گذاری در جایی که احتمال بازدهی وسود کم است ویا خطر از بین رفتن سرمایه وجود دارد امتناع می‌کند و وارد یک سرمایه‌گذاری پر خطر نمی‌شود ولی باید بدانیم که در تمام سرمایه‌گذاری‌ها احتمال عدم بازدهی ویا ازبین رفتن سرمایه وجود دارد ولی اگاهی از ریسک‌های احتمالی در سرمایه‌گذاری به ما کمک می‌کند تا ریسک سرمایه‌گذاری را مدیریت وکنترل کنیم.
البته افراد مختلف در برابر ریسک‌ها رفتارهای متفاوت دارند وباتوجه به ان میتوان به سه دسته اشاره کرد:
۱–افراد ریسک‌پذیر: افرادی هستند ک جسارت وشجاعت زیادی در سرمایه‌گذاری دارند اعتماد به نفس بالا دارند وبه شانس وهوش خود اعتقاد بالایی دارند.افراد ریسک‌ناپذیر: ۲- افرادی هستند که رفتار وسیاست محافظهکارانه در قبال تصمیمات خود در سرمایه‌گذاری دارند وبعد از اطمینان کامل از بازدهی موقعیت سرمایه‌گذاری وموفقیت ان تصمیم می‌گیرند.
۲- افراد ریسک‌ناپذیر: افرادی هستند که رفتار وسیاست محافظهکارانه در قبال تصمیمات خود دارند وبعد از اطمینان کامل از بازدهی سرمایه‌گذاری و موفقیت ان تصمیم می‌گیرند.
۳- متعادل در ریسک‌پذیری افراد: این افراد که بین دو گروه ریسک‌پذیر وریسک‌ناپذیر هستند ورفتار متعادلی از نظر شخصیت سرمایه‌گذاری دارند.
اما ریسک در سرمایه‌گذاری ها به عوامل مختلفی بستگی دارد وباتوجه به این عوامل به دودسته اصلی تقسیم می‌شود؛ ریسک سیستماتیک وریسک غیرسیستماتیک
در ریسک سیستماتیک تحت تاثیر عوامل کلی سیاسی واقتصادی وهمچنین رکود اقتصادی وتغییرات نرخ بهره است این ریسک به طورکامل از بین نمیرود وبه کل بازار وشرکتها مربوط می شود.
ریسک غیرسیستماتیک
این ریسک به عوامل خاص در یک شرکت یا صنعت وابسته است و قابل کاهش است وتاثیران محدود به یک شرکت یا صنعت خاص است وعواملی مانند مشکلات مدیریتی وعملکرد ضعیف عوامل بر ان تاثیر دارد.
انواع ریسک های سیستماتیک وغیر سیستماتیک
، ۱–ریسک تورم
ریسک تورم ویا همان ریسک قدرت خرید که براثر تورم وکم شدن ارزش واحد پول در اینده در یک کشور گفته می‌شود هرچه میزان تورم در یک کشور افزایش یابد بازدهی وسود در سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می‌کند.
به عنوان مثال اگر از اوراق درامد بانرخ سود ۲۵درصد خریداری کرده باشید ودر عین حال تورم ۴۵درصد باشد در این حالت میزان بازدهی واقعی برای شما منفی ۱۵درصد خواهد بود چون میزان رشد تورم بیستر از بازدهی سرمایه گذاری است اگر ما تسلط کافی به انجام معاملات نداشته باشیم به این ریسک دچار می‌شویم پس باید در زمان مناسب وارد بازار شده وبا خرید وفروش در زمان مناسب به موقع معاملات را انجام دهیم.
۲–ریسک نرخ سود
زمانی که ما در چند حوزه‌ی متفاوت سرمایه‌گذاری داشته باشیم به عنوان مثال اگر مقداری از سرمایه را در بانک با سود ۲۰درصد قراردهیم ومقداری ازان را در اوراق مشارکت باسود ۱۰درصد اختصاص دهیم ومقداری را در صندوق در امد ثابت با سود ۱۵درصد اختصاص دهیم در نهایت مقایسه‌ی سود دهی در این سه حوزه مارابه نتیجه‌ی پر سودتر می‌رساند که همان تفاوت نرخ سود است.
۳–ریسک نقد شوندگی
برای رسیدن به یک سرمایه‌گذاری مطلوب باید بتوانیم
در حوزه‌ای سرمایه‌گذاری کنیم که هر زمان که اراده کنیم بتوانیم سهام خود را نقد کنیم به عنوان مثال خرید املاک ومستغلات در ایران یک سرما یه‌گذاری پر سود است که برای افرادی که افق زمانی طولانی مدت در سرمایه‌گذاری دارند می تواند کم‌ریسک و پرسود باشد ولی در زمان کوتاه مدت خریداری ملک وفروش ان ممکن است بازدهی خوبی نداشته باشد مثلا اگر شخصی ملکی را خریداری کرده باشد ودر سال اینده تصمیم به فروش ان داشته باشد اگر بازار مسکن دچار رکود باشد دراین بازه‌ی زمانی کوتاه نمی تواند به بازدهی مطلوب دست پیدا کتد.
۴–ریسک مالی
ما می توانیم با مطالعه‌ی صورت های مالی یک شرکت،
از تعهدات مالی تسهیلات مالی شرکت اطلاع پیدا کنیم و از میزان سود دهی ان مطلع باشیم خرچه میزان تعهدات کالی شرکت و وام های دریافتی شرکت بیشتر باشد توان ان برای سود دهی کمتر می شود وریسک مالی افزایش پیدا می‌کند.
۵–ریسک تجاری
ریسک تجاری میزان تمامی هزینه‌های یک شرکت برای به اجرا دراوردن پروژه‌ها یش است یک شرکت در صورتی ریسک تجاری کمتری دارد که در به فروش رساندن محصولاتش وتامین هزینه‌ها موفق‌تر باشد، این هرینه‌ها شامل: هزینه تولید، حقوق پرسنل، هزینه‌ها اداری و اجاره ی تسهیلات می‌باشد.
به عنوان مثال: شما سهام یک شرکت خودرو سازی را خریداری کرده اید ودر این زمان دولت تعرفه‌های بالایی برای واردات خودروهای خارجی وضع کرده به نحوی که خودرو ییکه در خارج از کشور ۱۵هزار دلار ارزش دارد در داخل کشور ۲میلیارد به فروش میرسد در این حالت به دلیل قبمت بالای خودروی خارجی، تقاضای خرید برای خودروی داخلی بیشتر می‌شود وبازار خودروهای داخلی به سود قابل قبولی دست میابند ولی اگر برعکس این شرایط به وجود بیاید ودولت تعرفه‌های خودرو خارجی را کاهش دهد قیمت خودروهای خارجی به خودرو داخلی نزدیک می‌شود در این شرایط بسیاری از مشتریان خودرو داخلی شاید ترجیح دهند خودرو خارجی بخرند ومیزان فروش خودرو سازان داخلی کاهش پیدا می‌کند واین ریسک به وجود امده در صنعت خودرو سازی تاثیر می‌گذارد ومختص به صنعت خودرو می‌باشد که به ان ریسک تجاری گفته می‌شود.
۶–ریسک اعتباری
ریسک اعتباری که با نام ریسک نکول (Default risk) شناخته می‌شود در سرمایه گذاری‌هایی مانند اوراق حسنه وجود دارد که احتمال عدم پرداخت سود در زمان سررسید ویا احتمال عدم باز پرداخت اصل سرمایه توسط شرکتی که این اوراق را منتشر کرده است باید در نظر داشته باشیم.
ریسک اعتباری یا ریسک عدم باز پرداخت سود که از نگرانی‌های مهم برای سرمایه گذار است
زمانی که یک شرکت توانایی وصول سود واصل سرمایه را با توجه به تعهدات تعیین شده نداشته باشد ریسک اعتباری به وجود می اید.
۷– ریسک نرخ ارز
در شرکت هایی که عمده‌ی مواد اولیه ی خود را با رشد نرخ ارر وارد می‌کنند درگیر ریسک نرخ ارز می‌شوند وهزینه‌های بالا در این شرکت ها باعث کاهش سود دهی می‌شود وسرمایه‌گذاری در انها با این ریسک همراه خواه بود.
به عنوان مثال اگر شما سهام یک شرکت را خریداری کرده باشید که عمده مواد اولیه‌ی ان از خارج خریداری می‌شود اگر نرخ ارز افزایش پیدا کند شما ناچارید هزینه‌های بیشتری برای خرید مواد اولیه پرداخت کنید وهزینه‌های شرکت افزابش پیدا می‌کند وسود اوری کاهش پیدا می‌کند.
۸– ریسک بازار
ریسک بازار که عبارت است از تغییرات سود وباز دهی بر اثر عوامل نوسانات کلی در بازار.
عواملی که باعث ایجاد این ریسک می‌شوند عبارت است از: جنگ، رکود، تغییرات ساختاری اقتصاد و…
بازارهایی مانند: بازار سهام، فارکس و اتی سکه بیشتر با این ریسک مواجه می‌شوند.
۹–ریسک سیاسی
عواملی که باعث می‌شود یک کشور به طور ناگهانی در سیاست‌های خود تغییر ایجاد کند مانند: جنگ، بی ثباتی سیاسی،
تغییرات قوانین دولتی وبی‌ثباتی‌های سیاسی. واین تغییرات بر تصمیم‌های سرمایه گذاری تاثیر می‌گذارد. پس عدم ثبات در اوضاع سیاست دریک کشور می‌تواند به مسائل سیاسی در یک کشور اسیب وارد کند واقتصاد را با مشکلات متعدد مواجه می‌کند.
سرمایه‌گذاری ساختاری روی تشکل‌های کشاورزی
راه‌های کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری
برای مدیریت بهتر وسود دهی بیشتر در بازار سرمایه‌گذاری ما می‌توانیم از مشاوره‌ی کار شناسان مالی بهره بگیریم و مدیریت بهتری در ریسک سرمایه‌گذاری داشته باشیم، همچنین سرمایه‌گذاری در چندین حوزه به جای تمرکز به یک حوزه می تواند تنوع بخشی به سبد دارایی ایجاد کند و باز دهی بهتری داشته باشد براساس این تیوری، متخصصان سرمایه گذاری در بازار براین باورند که به جای تمرکز بر یک حوزه وسرمایه گذاری محدود، در شرکتهای مختلف از صنایع مختلف سرمایه‌کذاری کنید تا ریسک‌ها را به حداقل برسانیم.
رابطه‌ی میان ریسک وبازدهی در سرمایه‌گذاری
باتوجه به اینکه یک سرمایه‌گذاری موفق نیازمند به به بررسی میزان بازدهی و میزان ریسک در آن است پس باید این موارد کاملا در نظر گرفته شود تا به هدف بازدهی مطلوب دست پیدا کنیم.
میزان ریسک وبازدهی باهم رابطه‌ی مستقیم دارند وبازدهی در واقع میزان در آمد به دست آمده در مقابل تحمل ریسک می‌باشد هرچه میزان ریسک پذیری بیشتر باشد در واقع میزان بازدهی از آن افزایش می‌یابد البته برای ان دسته از افراد که روحیه‌ی ریسک پذیری بالا دارند وبا پذیرش ریسک بیشتر احتمال کسب بازدهی بیشتر به دست می‌آورند.
به عنوان مثال اگر شما در یکی از بازارها ی بورس طلا ویا ارز سرمایه گذاری کنید ممکن است بازدهی بیشتری را به دست آورید ولی در مقابل پذیرای ریسک بیشتری هم خواهی بود چون نوسانات این بازارها زیاد است
ولی اگر اصل سرمایه‌ی خود را در بانک شماره گذاری کنید با هیچ ریسکی مواجه نمی‌شوید در مقابل به بازدهی کمتری دست پیدا می‌کنید .
چطور میزان ریسک در سرمایه‌گذاری را کاهش دهیم
ما می توانیم از روش های مطمئن تر در سرمایه گذاری _استفاده کنیم به عنوان مثال سرمایه گذاری در صندوق های در آمد ثابت می تواند بازدهی مطمئنی برای افراد محتاط به همراه داشته باشد.
داشتن دانش کافی برای سرمایه‌گذاری
با آموزش و افزایش دانش در زمینه‌های مختلف می توانید ریسک دران موقعیت را کاهش دهید.
مثلا وقتی آموزش‌های لازم واکنش کافی برای سرمایه‌گذاری در بورس داشته باشید می‌توانید با روش‌های تحلیلی وبنیادی و تحلیل تکنیکال آشنا شوید وریسک سرمایه‌گذاری را تحت زیادی کاهش دهید.
مدیریت ریسک چگونه است؟
در واقع مدیریت ریسک به معنای تحلیل و شناخت عوامل خطر در سرمایه‌گذاری است.با شناخت اگاهی از میزان تغییرات بازار ونوسانات در بازار و شناخت عوامل تاثیرگذار بر بازار سرمایه می‌توانیم تاحدی از زیان های غیر قابل جبران جلوگیری کنیم.
مواردی که برای مدیریت ریسک باید رعایت کنیم.
۱-تعیین حد ضرر
۲- تحلیل بنیادی وتکنیکال
۳-مدیریت روان‌شناسی در سرمایه‌گذاری
۴-تنوع بخشی در سرمایه‌گذاری
۵-استفاده از ابزارهای مالی
برای اینکه بتوانیم به موارد بالا دست پیدا کنیم باید راهکارهایی عملی برای مدیریت ریسک داشته باشیم
در اینجا به چند راه کارموثر اشاره می‌کنم.
۱-اموزش کافی و مداوم
با یادگیری درک مفاهیم سرمایه‌گذاری میتوان به نتایج و تصمیمات بهتری رسید.
۲-کمک گرفتن از مشاوران حرفه‌ای
مشاوران با تجربه در این زمینه می‌توانند در انتخاب گزینه‌های بهتر برای سرمایه‌گذاری به شما کمک کنند.
۳-بررسی وضعیت اقتصادی
آگاه بودن از وضعیت و تغییرات اقتصادی مانند تورم نرخ بهره و سیاست‌های پولی
شما با مدیریت ریسک می‌توانید به سودآوری بهتر دست پیدا کنید واز فشار و استرس بیش از حد دور بمانید وبرای مواجه با شرایط متغیر آماده باشید .
