سالانه مقادیر متناهی گوگرد صادراتی از منابع نفت و گاز کشورمان استحصال می‌شود؛ چراکه ایران یکی از تولیدکنندگان مهم گوگرد در دنیا است و گوگرد آن، دارای کیفیت مطلوب و خلوص بالایی است، به‌طوری که علاوه بر تامین نیاز داخل، بخشی از آن به خارج از کشور نیز صادر می‌شود.
به‌گزارش پایگاه خبری تحلیلی دنیای سرمایه‌گذاری آنلاین؛ گوگرد به صورت آزاد و ترکیبی، موارد مصرف بسیاری دارد، ولی بیشترین کاربرد آن برای تهیه ترکیبات شیمیایی و فرآورده‌های میانی در چرخه صنعت است. بیشترین مصرف گوگرد در سال‌های اخیر در صنایع کشاورزی و تهیه کودهای فسفاته بوده که برای پایین آوردن PH خاک کشاورزی و تولید اسید سولفوریک، کبریت‌سازی، سمپاشی قارچ‌ها، سپیدک‌ها و حشره‌کش‌ها معمولا به صورت مستقیم مصرف می‌شود.
گوگرد در پالایش نفت، جداسازی مس و پالایش اورانیوم، تهیه مواد شیمیایی آلی و غیر آلی، رنگ‌ها، کاغذ و خمیر کاغذ، چرم‌سازی، آبکاری، نیروگاه‌ها، صنایع قند و شکر و همچنین تهیه نشاسته، تهیه الیاف مصنوعی و مواد منفجره به کار می‌رود. از دیگر موارد کاربردی گوگرد می‌توان به داروسازی و گندزدایی، مواد غیر فلزی، مواد غذایی، صنعت صابون‌سازی و شوینده‌ها و مواد پاک‌کننده، باتری‌سازی، لاستیک مصنوعی، بتون‌های گوگرددار، مواد شیمیایی مختلف و همچنین به عنوان منبع ماده جوش (جوش دادن لاستیک) نیز اشاره کرد.
شاید از همین رو بود که پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد که با تولید بیش از حد گوگرد و محدودیت مصرف آن در داخل مواجه بود، تصمیم به اجرای پروژه پارک گوگردی گنبدلی در سرخس و به منظور نظم بخشیدن به تولید، دپو و صادرات و فروش آن گرفت. گزارش ماهنامه «دنیای سرمایه‌گذاری» از چگونگی ارائه پیشنهاد اجرای این طرح و نهایتا بهره‌برداری از آن که در ۱۱ فروردین‌ماه سال جاری و با دستور رییس‌جمهوری آغاز شد را با هم می‌خوانیم.
همان‌طور که می‌دانیم، گاز خوراک پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد با ۳/۶ درصد گاز اسیدیH2S، جزو ترش‌ترین گازهای تولیدی ایران است و سالانه بالغ بر ۴۶۰ هزار تن گوگرد در این پالایشگاه تولید می‌شود، ولی با توجه به محدودیت مصرف این میزان گوگرد در کشور، این پالایشگاه در سنوات گذشته با مشکل دپوی ۲/۵ میلیون تن گوگرد کلوخه مواجه بود که سبب ایجاد مشکلات ایمنی و زیست‌محیطی متعدد شده بود. از این‌رو، در آن زمان این شرکت مجبور بود تا گوگرد کلوخه خود را به صورت خام و فله‌ای با هزینه حمل سالانه بالغ بر ۵۰ میلیارد تومان به بندرعباس منتقل و از آنجا به کشورهای هند و چین صادر کند تا در آنجا به کودهای گوگردی تبدیل و مجددا بخش عمده‌ای از آن با قیمت بالاتری به کشور بازگردد.
برای حل مشکل مازاد گوگرد موجود در پالایشگاه گاز شهید هاشمی نژاد و نیز ایجاد ارزش افزوده از این محصول ارزشمند، به اتکای پیشنهاد ارائه شده توسط شرکت‌های دانش‌بنیان، این پالایشگاه طی یک مزایده اقدام به فروش قریب به ۳۰۰ هزار تن در سال گوگرد به صورت مذاب به بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری و احداث کارخانه‌های تبدیل گوگرد مذاب به محصولات با ارزش افزوده بیشتر در زمین پالایشگاه گازی سرخس کرد. بر همین اساس، با استفاده از توان شرکت‌های دانش‌بنیان، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و همچنین با حمایت‌های صورت گرفته توسط وزارت نفت، کارخانه‌های گوگردی در پارک گوگردی گنبدلی احداث و مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
با بهره‌برداری از این کارخانه‌ها، هم‌اکنون گوگرد تولیدی پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد سرخس به ترتیب به گوگرد دانه‌بندی شده با ۱۵ دلار در هر تن ارزش افزوده، کود بنتونیتی با ۳ برابر ارزش افزوده و گوگرد میکرونیزه با ۸ برابر ارزش افزوده نسبت به گوگرد خام تبدیل شده و بخش قابل توجهی از نیازهای کشور (از جمله نیاز وزارت جهاد کشاورزی) که پیش از این وارد می‌شد، توسط این شرکت‌ها تامین می‌شود.
پالایشگاه گاز شهید هاشمی‌نژاد سرخس علاوه بر تامین مستمر و پایدار گوگرد به عنوان ماده اولیه و اختصاص بالغ بر ۶ هکتار زمین از زمین‌های خود به این طرح‌ها، زیرساخت‌هایی همچون یوتیلیتی و بخار را برای تولید گوگرد مذاب در اختیار کارخانه‌های یاد شده قرار داده است. (در صورتی که کارخانه‌ها در مکان دیگری احداث می‌شدند، به ازای هر تن ۷ دلار هزینه ایجاد گوگرد مذاب بود.)
در واقع، با احداث این کارخانه‌ها در زمین پالایشگاه، هزینه ۷ دلار به ازای هر تن برای مذاب‌سازی توسط دولت تامین و در مقابل، هزینه ۵۵ میلیارد تومان در سال برای خرد کردن و انتقال گوگرد از روی دوش وزارت نفت برداشته شده است.
این مهم در سفر رییس‌جمهوری در فروردین‌ماه سال جاری به وقوع پیوست و آیت‌الله رئیسی در دومین روز سفر خود در فروردین‌ماه سال جاری به خراسان رضوی، ۲ کارخانه مجتمع گوگردی سردار شهید سلیمانی شهرستان سرخس را افتتاح کرد.
وی با حضور در مجتمع گوگردی سردار سلیمانی گنبدلی، دو کارخانه از مجموع چهار کارخانه این مجتمع را افتتاح کرد که هدف از فعالیت این کارخانه‌ها، کاهش خام‌فروشی گوگرد و توسعه زنجیره آن در کشور با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و از محل گوگرد تولیدی پالایشگاه خانگیران عنوان شد.
بنا بر آمار، مجتمع گوگردی سردار شهید سلیمانی شامل چهار کارخانه است که از این تعداد، دو کارخانه پیش‌تر به بهره‌برداری رسیده بود و دو کارخانه دیگر نیز با سرمایه‌گذاری سه میلیارد ریالی و ۲/۵ میلیون یورویی بخش خصوصی، افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در همین ارتباط، مدیرعامل شرکت پالایش گاز شهید هاشمی‌نژاد نیز اعلام کرد که در ساخت کارخانه‌های مجتمع گوگردی سردار سلیمانی از صددرصد توان داخلی استفاده شده است.
یحیی فیضی با اشاره به گشایش دو کارخانه در مجتمع گوگردی سردار شهید سلیمانی، اظهار کرد: شرکت پالایش گاز شهید هاشمی‌نژاد حداکثر روزانه ۲ هزار تن گوگرد تولید می‌کند که با توجه به روبرو شدن مشکل دپوی ۲/۵ میلیون تن گوگرد که سبب ایجاد مشکلات ایمنی و محیط زیستی می‌شد، مجبور بود تا گوگرد خود را به‌صورت خام به بندرعباس منتقل و از آنجا به سایر کشورها صادر کند.
وی با بیان اینکه اجرای این طرح افزون بر استفاده از صددرصد تجهیزات داخلی، برای ۱۵۰ نفر اشتغال مستقیم در منطقه محروم و مرزی سرخس ایجاد کرده، تصریح کرد: این شرکت‌ها در پارک گوگردی گنبدلی (یادواره سردار شهید سلیمانی) واقع شده‌اند.
فیضی گفت: در برنامه‌های آینده این پارک قرار است، بخش خصوصی ۴/۵ میلیون تن گوگرد کشور ترکمنستان و دیگر کشورهای حوزه کشورهای مستقل همسود (CIS) را با ساخت حداقل ۱۵ کارخانه به کود بنتونیتی، گوگرد میکرونیزه، گوگرد مایع و دیگر محصولات با ارزش افزوده بیشتر تبدیل کند.
وی یادآور شد: با تکمیل این طرح‌ها، سرخس به یک قطب گوگردی در منطقه خاورمیانه تبدیل می‌شود. خداوند را شاکریم، در سالی که به نام تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرینی است، شاهد افتتاح این کارخانه‌ها با حضور رئیس‌جمهوری بودیم.
شایان ذکر است، طراحی و ساخت این واحدها پیش از این توسط شرکت‌های آلمانی انجام می‌شد، ولی در حال حاضر این فناوری توسط شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی (عمدتا متشکل از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های برتر همچون دانشگاه صنعتی شریف) بومی‌سازی شده، ضمن آنکه در این طرح‌ها، علاوه بر استفاده صددرصدی از تجهیزات داخلی، موجبات اشتغال مستقیم و غیرمستقیم بالغ بر ۳۰۰ نفر در منطقه محروم و مرزی سرخس را ایجاد کرده است.
در برنامه توسعه این پارک مقرر شده تا با مشارکت بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان، با استفاده از حدود ۴/۵ میلیون تن گوگرد تولیدی کشور ترکمنستان که در مجاورت مرز سرخس قرار دارد، در این پارک حداقل ۱۵ کارخانه با دانش فنی بومی شده، برای تبدیل گوگرد به کود بنتونیتی، گوگرد میکرونیزه، گوگرد مایع، کود گوگردی و سایر محصولات با ارزش افزوده بیشتر، احداث و با تکمیل طرح‌های فوق، سرخس به هاب گوگردی منطقه خاورمیانه تبدیل شود. این امر علاوه بر درآمدزایی و تامین نیازهای بخش کشاورزی کشور، سبب اشتغال‌زایی قابل توجهی در آن منطقه محروم خواهد شد. در واقع، با عنایت به حجم قابل توجه گوگرد تولیدی در پالایشگاه‌های گاز پارس جنوبی و خام‌فروشی آن به صورت فله، با برنامه‌ریزی صورت گرفته، قرار است در پارس جنوبی نیز با بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، یک پارک گوگردی برای فرآوری و ایجاد ارزش افزوده از گوگرد تولیدی احداث شود.
انتهای‌پیام/
