امروزه اسکلت‌های فولادی کاربرد فراوانی در ساخت انواع سازه در جهان دارد؛ تا جایی که با پیشرفت دانش مهندسی در این حوزه، این کاربری را در انواع ساختمان‌ها، تاسیسات پالایشگاهی، پتروشیمی، پل‌های شهری و… شاهد هستیم. در کشور ما نیز این توسعه کاربری اتفاق افتاده، اما کماکان به دلیل قیمت پایین‌تر، استفاده از اسکلت‌های بتنی در صنعت ساختمان‌سازی غالب است.
به گزارش دنیای سرمایه گذاری آنلاین،شهرام علی نقیان، رییس هیات مدیره شرکت آکام فولاد با توضیح اینکه این شرکت از سال ۱۳۸۱ فعالیت خود را در زمینه سرمایه‌گذاری، مشارکت در احداث پروژه‌های بزرگ کشور، ساخت و نصب انواع سازههای فلزی از جمله سازههای ساختمانی، صنعتی، نیروگاهی، پالایشگاهی و… آغاز کرده و تاکنون موفق به اجرای حدود ۱۰۰ پروژه بزرگ و مشارکت در ساخت حدود ۵ هزار واحد مسکونی شده است، گفت: دو اصل و شاخصه مهم از جمله جلب رضایت مشتری در خلال اجرای تعهدات و قرارداد و استفاده از علم روز دنیا در تولیدات و محصولات، شرکت آکام فولاد و تولیدات آن را با سایر شرکت‌ها و تولیدات آن‌ها متمایز می‌کند. رعایت این دو اصل همواره باعث برتری تولیدات این شرکت نسبت به سایر تولیدکنندگان شده و به لطف خدا همواره ظرفیت‌های تولید کارخانه آکام فولاد تکمیل بوده است، به‌گونه‌ای که حتی در زمان شیوع بیماری کرونا و بعد از آن، جنگ اقتصادی و ایجاد مشکلات اقتصادی برای تولیدکنندگان، این شرکت نه‌تنها تعدیل نیرو نداشته، بلکه در خصوص افزایش نفرات پرسنل و ایجاد طرح توسعه و زیرساخت‌ها نیز اقدام کرده است.
وی افزود: حجم تولید ماهانه شرکت آکام فولاد بالغ بر ۳ هزار تا ۳ هزار و ۵۰۰ تن سازه سنگین فلزی است. حجم و تعداد پروژه‌های اجرا شده بسیار زیاد است که لیست آن‌ها می‌توان را با رجوع به رزومه و تارنمای شرکت آکام فولاد ملاحظه کرد. این پروژه‌ها در حوزه احداث کارخانه‌های فولادسازی و تولید مس و احداث طرح توسعه سایت‌های پتروشیمی و پالایشگاهی و همچنین مشارکت در ساخت حدود ۵ هزار واحد ساختمان مسکونی می‌باشد.
علی نقیان اظهار کرد: از مهمترین چالش‌ها می‌توان به نوسان‌های مداوم، قیمت نسبتا بالای تامین ورق‌های فولادی و پروفیل‌های ساختمانی به عنوان متریال اولیه تولید سازه فلزی اشاره کرد. در صورت لحاظ تصمیماتی در سطح کلان جهت در اختیار گذاشتن متریال اولیه ارزان شامل ورق‌های فولادی و پروفیل‌های ساختمانی به کارخانه‌های تولیدی، کمک شایانی به کاهش اثرات مالی و جانی وارد به کشور در هنگام بلاهای طبیعی مانند زلزله خواهد شد. شایان ذکر است، متریال اولیه ساخت سازههای فولادی (ورق‌های فولادی و پروفیل‌های ساختمانی) در کارخانه‌های بزرگ و تحت کنترل کیفیت دقیق تولید شده و در کارخانه تولید سازه فولادی تبدیل به سازه می‌شود. در مقابل اسکلت‌های فلزی، اسکلت‌های بتنی قرار دارد که متریال اولیه آن (بتن) عمدتا در واحدهای کوچک و با طی کردن مسیری جهت انتقال به محل بهره‌برداری و توسط کارگرانی بعضا غیر متخصص تبدیل به سازه بتنی می‌شود. بدیهی است، بر اساس توضیحات فوق، کیفیت متریال اولیه سازه فلزی (ورق‌های فولادی و پروفیل‌های ساختمانی) نسبت به کیفیت متریال اولیه سازههای بتنی (بتن) به مراتب بالاتر است. سازههای فلزی در کارخانه‌های تولیدی مسقف و با نظارت دقیق واحد کنترل کیفیت تولید می‌شود و تولید سازههای فلزی و سازههای بتنی در کارگاه‌های ساختمانی و عمدتا در ارتفاع احداث می‌شود، به همین دلیل است که قیمت اجرای سازه بتنی از سازه فولادی به مراتب ارزان‌تر می‌باشد، بر همین اساس اقبال و نظر اغلب مالکان به سمت اجرای سازه بتنی است. البته در صورت لحاظ تمهیداتی توسط مراجع ذی‌صلاح جهت تامین متریال اولیه سازه فلزی (ورق‌های فولادی و پروفیل‌های ساختمانی) با قیمت قابل رقابت و ارزان‌تر با متریال اولیه سازه بتنی، قطعا تمایل مالکان به سمت احداث ساختمان‌ها با اسکلت فلزی بیشتر شده و در پی آن به کشور در برابر آسیب‌های در حین زلزله، هزینه‌های جانی و مالی بسیار کمتری تحمیل خواهد شد.
رییس هیات مدیره شرکت آکام فولاد در ادامه خاطرنشان کرد: نه‌تنها محصولات ما با نمونه‌های خارجی قابل رقابت است، بلکه یک سر و گردن هم از آن‌ها بالاتر است. اغلب کشورهای منطقه، از جمله کشورهای حوزه خلیج فارس، افغانستان، پاکستان و حتی همسایگان شمالی ایران، عمدتا به دلیل عدم دسترسی به منابع معدنی سنگ آهن، فعالیت چندانی در زمینه تولید اسکلت‌های فولادی ندارند. جالب اینکه در اغلب این کشورها، از سازههای بتنی استفاده می‌شود و اصلا با طراحی و ساخت سازههای فولادی آشنایی ندارند. تنها کشوری که در این حوزه فعالیت داشت، اوکراین بود که آن‌هم در حال حاضر تحت تاثیر جنگ با روسیه، با چالش‌های جدی مواجه شده است. از این بابت، تولیدات ایران می‌تواند در بازارهای منطقه‌ای؛ خصوصا در حوزه خلیج فارس به جایگاه قابل توجهی دست یابد. کشور ما در این حوزه بسیار قوی است و دسترسی به منابع غنی سنگ آهن باعث می‌شود که در بازارهای منطقه‌ای حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشیم. تنها مانعی که وجود دارد، محدودیت‌های حاصل از تحریم‌ها است که امکان بازاریابی، عقد قرارداد و مراودات بانکی را برای ما سخت می‌کند.
وی افزود: بخش خصوصی در صورت توانمند بودن، حتی با وجود دستورالعمل‌های اشتباه و بروکراسی‌های پیچیده، می‌تواند گلیم خودش را از آب بیرون بکشد؛ بنابراین به نظر بنده، اگر مجموعه‌ای از کار باز می‌ماند و تعطیل می‌شود، این عدم موفقیت ارتباط چندانی به فرآیندهای دولتی ندارد. البته شکی نیست که اگر مصوبات و رویکردهای حمایتی شامل حال مجموعه‌های توانمند می‌شد، امکان توسعه و پیشرفت بیشتری برای آن‌ها وجود داشت و حتی در صادرات موفق بودند.
علی نقیان در پاسخ به این سوال که آیا مقوله استانداردسازی در حوزه سازههای فولادی جایگاه مناسب و قابل دفاعی دارد؟ گفت: به نظر در سال‌های اخیر ساز و کاری برای نظارت اداره استاندارد بر عملکرد واحدهای فعال در زمینه سازههای فلزی ایجاد شده است. در این ساز و کار الزاماتی (از جمله الزام اخذ و استقرار ایزو ۳۸۳۴) برای دادن گواهی صلاحیت تولید سازه فلزی از سوی اداره استاندارد به تولیدکنندگان تدوین شد تا از طریق این الزامات، وجه تمایز واحدهای رسمی و دارای صلاحیت با تولیدکنندگان غیر رسمی و بدون صلاحیت مشخص شود که در این میان، شرکت آکام فولاد نیز با رعایت الزامات تدوین شده، موفق به اخذ صلاحیت تولید سازه فولادی از اداره استاندارد شد. کارشناسان سازمان استاندارد نیز با بازدیدهای سرزده، بر روند اعمال پارامترهای مختلف در تولید و بعد از اعطای صلاحیت مربوطه نظارت دارند. به عبارت دیگر، ما جزو مجموعه‌هایی هستیم که با نظر سازمان ملی استاندارد، صلاحیت تولید سازههای فولادی را داریم، با این حال همچنان مجموعه‌های زیادی در این فهرست قرار نگرفته‌اند که پیشنهاد می‌کنم این مجموعه‌ها هرچه سریع‌تر وارد این حوزه شده و صلاحیت مربوطه را اخذ کنند.
رییس هیات مدیره شرکت آکام فولاد همچنین در پاسخ به اینکه آیا در شرایط موجود، ورود به صنعت سازه های فولادی، جذابیت لازم برای سرمایه گذاریهای جدید را دارد؟ گفت: متاسفانه خیر. کار در این حوزه در مقایسه با برخی حوزه‌ها، سودآوری ندارد. دلیلش هم این است که مالکان پروژه‌ها برای کاهش هزینه ساخت‌وساز، تمایل چندانی به استفاده از اسکلت‌های فلزی ندارند. همان‌طور که عرض کردم، این گرایش‌ها در صورت رخ دادن بلایایی نظیر زلزله، نتایج تاسف‌باری را به بار خواهد آورد. شایان ذکر است عمده پروژه‌ها نیز با شرکت کردن در مناقصه‌ها انجام می‌شود؛ یعنی کارفرما کمترین مبلغ پیشنهادی از سوی پیمانکاران را انتخاب می‌کند و کار عقد قرارداد و آغاز پروژه انجام می‌شود.
وی در خصوص چشم انداز این فعالیت نیز تاکید کرد: شرکت آکام فولاد از سال ۱۳۸۱ شروع به فعالیت کرده که در آن سال‌ها، دانش طراحی و ساخت سازههای فلزی در ایران به اندازه دانش امروزی پیشرفت نکرده بود، به‌طوری که سازههای بالای ۲۰ طبقه در کشور بسیار محدود و کیفیت اجرا و تجهیزات ساخت و تولید، به کیفیت و پیشرفت فعلی وجود نداشت. در سال‌های اخیر دانش و صنعت تولید سازه فلزی رشد محسوسی پیدا کرد و به بلوغ مناسبی در زمینه مهندسی و اجرای سازههای فولادی رسیدیم، اما آینده روشنی را پیش روی این صنف نمی‌بینم. متاسفانه احساس می‌کنم که در سال‌های اخیر، دچار درجا زدن شده‌ایم و چه‌بسا در سال‌های بعدی وارد سراشیبی سقوط شویم؛ زیرا این روند با تداوم رشد ساخت‌وسازهای بتنی و بعضا بدون کیفیت در حال تشدید است. ای‌کاش دست‌اندرکاران و نهادهایی که نقشی در تصویب ضوابط ساختمانی دارند، به خطرات این جریان آگاه شوند و از ساخت‌وساز با اسکلت‌های فولادی حمایت کنند.
