آفریقا دروازه فرصت‌ها و پنجره شانسی است که به روی آینده باز شده است. بر خلاف برخی ذهنیت‌ها و تصورها، آفریقا گذشته نیست، بلکه آینده است. این قاره فقیر و ضعیف نیست، بلکه ثروتمند و موقعیت‌ساز است. آفریقایی‌ها دیگر در قرن‌های استعماری ۱۸ و ۱۹ نیستند، بلکه آنان در قرن ۲۱ حضور دارند.
قاره آفریقا با وسعتی حدود ۳۰ میلیون کیلومتر مربع حدود یک‌پنجم مجموع خشکی‌های جهان را در اختیار دارد و با جمعیت حدود ۱/۴ میلیارد نفری، سرشار از ظرفیت و فرصت است. جمعیت ۵۴ کشور این قاره سیاه تا سال ۲۰۳۰ به ۱/۷ میلیارد نفر خواهد رسید و جمعیت شهرهای آن تا سال ۲۰۵۰ ، بالغ بر ۳ برابر خواهد شد که عموما و برخلاف گذشته دیگر فقیر نبوده، بلکه جزو طبقه متوسط محسوب می‌شوند. آفریقایی‌ها در سال ۲۰۳۰ معادل ۲/۵ تریلیون دلار کالا در سال مصرف خواهند کرد که حدود ۲/۵ برابر سال ۲۰۱۵ است.
آفریقا دارای غنی‌ترین منابع طبیعی است و حدود نیمی از طلای جهان و یک‌سوم کل مواد معدنی دنیا در آفریقا قرار دارد. آفریقا حدود ۳۰ درصد از ذخایر معدنی جهان، ۱۲ درصد از نفت جهان و ۸ درصد از ذخایر گاز طبیعی جهان را در خود جای داده و بیش از ۸۰ درصد از الماس جهان و ۶۰ درصد از معادن طلای دنیا در خاک این قاره قرار گرفته است. ۵۵ کشور در بازار آفریقا حضور دارند و این قاره ۳۰ درصد معادن دنیا را در خود جای داده و تولیدکننده مواد اولیه کشاورزی و صنعتی به شمار می‌آید.
قاره آفریقا بعد از قاره آسیا به عنوان دومین قاره بزرگ جهان از اهمیت سیاسی و اقتصادی ویژه‌ای برخوردار است. وجود منابع غنی کشاورزی در کشورهای مرکزی و غرب آفریقا، منابع عظیم نفتی و معدنی در شمال و شرق قاره و جاذبه های صنعتی در کشورهای جنوب قاره آفریقا، این قاره را به یکی از پر جاذبه‌ترین مناطق اقتصادی و گردشگری جهان تبدیل کرده است. در حال حاضر گردش مالی قاره آفریقا بالغ بر یک‌هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار است، اما سهم ایران از این گردش مالی تنها یک‌میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار است که رقم ناچیزی به شمار می رود، این در حالی است که آفریقا ظرفیت جذب تمام کالاهای ایرانی را دارد. در سال‌های گذشته فعالان بسیار کمی در این بازار حضور پیدا می‌کردند، اما امروزه با توجه به کاهش مصرف و رکود بازار داخلی، تمایل شرکت‌ها به صادرات تولیدات خود به سایر کشورها از جمله کشورهای آفریقایی به صورت چشمگیری افزایش پیدا کرده است. البته برای حضور موثر در این بازار باید دخالت‌های دولتی از میان برود و دولت تنها نقش تسهیل‌گر و تامین‌کننده زیرساخت‌ها را داشته باشد و تجار و فعالان بخش خصوصی بتوانند، آزادانه در این بازارها فعالیت کنند.
فضای کار در قاره آفریقا در همه زمینه‌ها وجود دارد، با این حال پیش‌‌نیاز حضور در این بازار، تهیه یک برنامه و نقشه راه مدون است. در این راستا ابتدا باید ظرفیت‌های نسبی و مطلق کشورمان احصاء شده و بازارهای محصولات و خدمات ارزیابی شود. هم‌اکنون در تجارت با کشورهای آفریقایی با چالش‌هایی از جمله فاصله زیاد و دشواری نقل و انتقال ارز مواجه هستیم، اما ظرفیت‌های خوبی برای توسعه تجارت با کشورهای این قاره وجود دارد. از آنجا که واردات و صادرات دو بال تجارت خارجی هستند، باید به فکر ایجاد تراز تجاری مناسب در تجارت با کشورهای این قاره باشیم. به‌طور قطع توسعه صادرات بسیار مهم است، اما باید در راستای متناسب‌سازی تراز تجاری خود از طریق واردات کالاهایی از جمله محصولات غذایی، کشاورزی و معدنی از این قاره اقدام کنیم.
در حال حاضر رفع تعهد ارزی مهمترین مشکل صادرکنندگان است که در این شرایط، پذیرش تمامی ریسک‌ها برای صادرات کالا و خدمات به کشورهای آفریقایی توجیه اقتصادی نخواهد داشت و صادرکنندگان ایرانی نمی‌توانند از فرصت‌های موجود در این بازار بکر استفاده کنند .
