نحوه تعیین قیمت کالاها و خدمات مختلف مدت‌ها است که از مهمترین مباحث در بسیاری از صنایع کشورهایی که اقتصاد عمدتا دولتی دارند، محسوب می‌شود. به‌طور کلی می‌توان قیمت‌گذاری برای کالاها یا خدمات را به دو نوع دستوری و آزاد انجام داد. به باور اقتصاددانان، در رویکرد دستوری، فضایی برای رقابت باقی نمی‌ماند و انگیزه برای بهتر شدن خدمات ارائه‌شده از سوی شرکت‌ها یا بنگاه‌هایی که آن‌ها را تولید می‌کنند، از بین می‌رود. در صنعت اقامت و هتلداری نیز همین موضوع صدق می‌کند. محمد گوهریان، یکی از مدیران شرکت توسعه گردشگری راه ابریشم ایرانیان در گفت‌وگو با ماهنامه «دنیای سرمایه‌گذاری» معتقد است که ضعف زیرساختی برای راه‌اندازی اقامتگاه در اصفهان و تمایل پایین برای سرمایه‌گذاری در صنعت هتلداری به همین دخالت‌های دولتی مربوط می‌شود. ماحصل این مصاحبه را می‌خوانید.
چه اقداماتی را برای تبدیل اصفهان به جذاب‌ترین مقصد گردشگری ایرانیان انجام داده‌اید؟
بنده، به همراه تعدادی از دلسوزان اصفهان از سال ۱۳۹۷ پیگیر ایجاد شرکتی با مشارکت اتاق بازرگانی و افراد موثر در حوزه گردشگری هستیم. شرکتی که فراتر از منافع سهامداران، اصفهان را به عنوان مقصدی متفاوت و جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی به کشور و جهان معرفی کند. برنامه گسترده‌ای برای جلب گردشگر از طریق قراردادهای مشارکتی با سازمان صدا و سیما شکل گرفت و تاریخ شروع، اسفندماه ۱۳۹۸ معین شد، ولی شیوع جهانی کرونا، تمام برنامه‌ها را مختل کرد. در این ایام، با وجود تمامی محدودیت‌ها به تهیه ۲۰۰ اپیزوت یک دقیقه‌ای داستان‌های ناگفته اصفهان مبادرت کردیم و گنجینه‌ای ارزشمند در گردشگری اصفهان ایجاد شد. این شرکت در نظر دارد، اصفهان را به جذاب‌ترین مقصد گردشگری ایران تبدیل کند و برای دستیابی این هدف عالی، میان ذی‌نفعان، وحدت رویه و همسویی لازم را شکل دهد.
متولیان بخش هتلداری اصفهان روی این موضوع تاکید دارند که سرمایه‌گذاری در هتل‌سازی توجیه اقتصادی ندارد، چون سرمایه‌گذاران برای بازگشت سرمایه خود در شرایط تورمی دچار مشکل خواهند شد. شما چه نظری در این رابطه دارید؟
هتلداری، بالاترین زمان بازگشت سرمایه را در بین انواع سرمایه‌گذاری دارد و فقط یک سرمایه‌گذاری نیست، بلکه انتخاب نوع و سبکی از زندگی است. در واقع، نماد امنیت سیاسی و اجتماعی است و ایجاد هتل با تامین بالاترین ضرایب اطمینان و امید به اقتصاد همراه است. شما اگر درصدی با ادامه حاکمیت سیاسی و امنیتی زیست‌بومی که در هتلداری انجام می‌شود، شک داشته باشید، وارد آن نمی‌شوید. رشد هتل و سرمایه‌گذاری در هتل‌سازی مترادف است با امید به تداوم نظام سیاسی کشور؛ به ویژه که این انتخاب در بخش خصوصی و بدون رانت و ویژه‌خواری همراه باشد. بازگشت سرمایه‌گذاری هتل در شرایط ثبات اقتصادی بیش از ۲۰ سال می‌باشد و در شرایط بحران اقتصادی غیرقابل محاسبه و برآورد است.
گفته می‌شود که برای راه‌اندازی اقامتگاه در اصفهان، دچار ضعف زیرساختی هستیم و نرخ اقامت در هتل‌ها متناسب با نرخ تورم افزایش پیدا نکرده، به همین دلیل سرمایه‌گذاران برای هتل‌سازی اقدام نمی‌کنند. این مساله چه تاثیری بر عدم احداث هتل‌های پنج ستاره در اصفهان دارد؟
مشکل اصلی و اساسی در این سرمایه‌گذاری، مداخلات تصمیم‌گیران انحصارگر است که با اتکاء به داده‌های فنی هتل‌های مصادره‌ای، به خود حق می‌دهند که در امر قیمت‌گذاری مداخله و شرایط بهینه اقتصادی را مختل کنند. اصولا قیمت‌گذاری در این حوزه مانند سایر حوزه‌های اقتصاد، نتیجه‌ای جز ناکارآمدی و عدم تخصیص بهینه منابع نداشته و ندارد. قیمت‌گذاری، آفت اقتصاد رقابتی است و در راهنمایی‌های دینی و شرعی، تحریم و از آن اجتناب شده و در اصول علمی و تجربی نیز منسوخ شده است. این اشتباه مصطلح به جهت تکرار، به امری عادی تبدیل شده و فرونشست‌های عظیمی را در اقتصاد کشور ایجاد کرده است.
اصفهان دارای آثار تاریخی بسیار ارزشمند است که ۷ اثر تاریخی این شهر ثبت جهانی شده که فرصت بزرگ سرمایه‌گذاری در صنعت هتلداری و گردشگری محسوب می‌شود. به نظر شما تا چه اندازه از این ظرفیت کم‌نظیر استفاده شده است؟
غفلتی در کار نبوده، بلکه این فرصت‌سوزی‌ها نتیجه مداخلات انحصاگری به نام دولت است که با انواع مداخله، اجازه ایجاد ترکیب و تخصیص بهینه منابع را نمی‌دهد. تجربه اقتصاد دولتی در ده‌ها کشور نشان می‌دهد که دولت‌ها، به ویژه آنجا که هم بنگاه‌داری و هم نظارت می‌کنند، بدترین و ناکارآمدترین ترکیب عوامل شکل می‌گیرد. در واقع غفلت اصلی، غفلت از اصول اقتصاد طبیعی است و همه فرصت‌سوزی‌ها نتیجه این غفلت عظیم است.
زمانی مسئولان توجه چندانی به بحث اقتصاد گردشگری نداشتند، اما مدتی است که توجه بیشتری به این موضوع می‌شود. این مساله چه تاثیری بر رشد صنعت گردشگری و هتلداری کشورمان دارد؟
در ساختار دولت‌های رانتی که بر پایه درآمدهای رانتی مانند فروش ذخایر طبیعی شکل می‌گیرد، دولت صاحب ثروت اصلی است و تخصیص مجدد ثروت را بر اساس قوانین موضوعه و برنامه‌های توسعه اقتصادی سامان می‌دهد. هنگامی که دولت‌ها در تامین منابع برنامه‌های توسعه و یا حتی تامین ضروریات خود با مشکل مواجه می‌شوند، به سایر منابع توجه می‌کنند و این فرصت مغتنمی برای بازآفرینی جایگاه گردشگری در اقتصاد است. این توجه را باید عمق بخشید، مستمر کرد و به ارتباط دو سویه تبدیل کرد. دولت با ایجاد فضاهای تضمینی و امنیتی برای سرمایه‌گذاران حوزه گردشگری می‌تواند نقش تاریخی خود را در توسعه پایدار اصفهان، ایفا و جبران مافات کند. این فضای تضمین در فضاهایی است که سرمایه‌گذار، توان و امکانی برای ورود ندارد و از حوزه‌های حاکمیتی محسوب می‌شود. لازم به ذکر است، مسئولان و کارشناسان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به اندازه توان، همکاری‌های لازم را برای سرپا ماندن همین بضاعت موجود داشته‌اند، ولی به اصلاحاتی موثر و تحولی نیاز است.
گویا کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی اصفهان، اقداماتی را جهت استفاده از ظرفیت‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت هتلداری و گردشگری انجام داده است. آیا از این اقدامات اطلاع دارید؟
اتاق‌ها و سازمان‌های حرفه‌ای می‌دانند که باید چه کرد و در بسیاری موارد وارد صحنه شده‌اند و هم‌اکنون نوبت دولت و حاکمیت است که با عقب‌نشینی شفاف و اعلام شده و با افتخار و از سر اقتدار از زمین‌های بازی خارج شوند و نقش اصلی خود که تامین امنیت و اعتباربخشی به توافقات و قراردادها است را ایفا کنند. اتفاقی که دولت کمونیستی چین، بیش از ۴۰ سال پیش شروع کرد و با جذب و انتقال بزرگ‌ترین حجم سرمایه‌گذاری تاریخ بشریت، چین فقیر قحطی زده را به چین امروز تبدیل کرد. اصفهان امروز با تمام مشکلات، توان جهش گردشگری را به همت متولیان و بدنه مردمی خود دارد و اگر اصلاح نگاه و رویکرد انجام شود، قادر است که بارقه‌های امید و توسعه را روشن کند.
شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی چه تاثیری بر شناسایی و تقویت فرصت‌ها و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری و هتلداری اصفهان دارد؟
اصنهان، برند ثبت‌شده شرکت در حوزه گردشگری است و قرار است که به نمادی از اصفهان شکوهمند، فاخر و سرشار از ناگفته ها تبدیل شود. به زودی برنامه بازاریابی مردمی گردشگری را با همکاران و ذی‌نفعان حوزه گردشگری و به ویژه جامعه هتلداران و ایجاد محتوای ارزشمند و فاخر کلید می‌زنیم و امید وافر داریم، از این خاکستر گردشگری سوخته به‌جا مانده از مصیبت کرونا، ققنوس‌وار به پرواز درآییم. همچنین علاقه‌مندان می‌توانند با ورود به صفحه اینستاگرام (isnahan@) از تمامی خدمات ارائه‌شده مطلع شوند.
