ایران یکی از کشورهای غنی در حوزه تولید محصولات پتروشیمی است و از دیرباز به‌عنوان صادرکننده این اقلام به اقصی‌نقاط جهان شناخته می‌شود؛ اما در سال‌های اخیر، عوامل مختلفی مانند تحریم‌های سیاسی که مانع از مراودات اقتصادی و بانکی با کشورهای مختلف می‌شود، از میزان صادرات کشور در این حوزه کاسته است. محدودیت‌هایی از این دست باعث شده تا سایر رقبا با ارائه خدمات ویژه صادراتی، جای ایران را در بازارهای خارجی بگیرند.
به گزارش دنیای سرمایه گذاری آنلاین،محسن شادمان، مدیرعامل شرکت لیام با بیان این موضوع که بنده از سال ۱۳۹۸ به عنوان شخص حقیقی در حوزه تامین تجهیزات صنعتی مشغول به فعالیت بودم و از ابتدای سال ۱۴۰۰ با ثبت شرکت لیام و تشکیل یک تیم قوی و با سابقه فعالیت داریم، گفت:. عمده فعالیت‌های این مجموعه، مشاوره تخصصی در حوزه تامین، فروش و صادرات مواد اولیه صنعتی، شیمیایی، پتروشیمی و فولادی است. بزرگ‌ترین سرمایه شرکت لیام، در اختیار داشتن تیمی با سابقه با دانش فنی بالا در زمینه‌های ذکر شده است؛ به‌طوری که بهترین تولیدکنندگان مواد اولیه را در قاره‌های مختلف جهان می‌شناسیم. ناگفته نماند، مهمترین ویژگی شرکت لیام، شفافیت در انجام امور است. در واقع همواره تلاش می‌کنیم تا مشتری بهترین جنس را با بهترین کیفیت و از امن‌ترین راه خریداری کند و به هیچ عنوان حاضر نیستیم در این زمینه حتی با سود مالی بالا جنس درجه دو به مشتری معرفی کنیم.
وی هدف شرکت لیامرا در قدم اول، شناخت دقیق واحدهای بزرگ صنعتی و بررسی بازار داخلی و خارجی محصولات آن‌ها عنوان کرد و گفت: در این زمینه به شناخت خوبی رسیده‌ایم؛ هرچند به دلیل گستردگی و تنوع محصولات، هیچ‌وقت نمی‌توان به شناخت صد‌درصدی و کامل در این بازار رسید. هدف این شرکت در گام بعدی، ارائه مشاوره‌های تخصصی در زمینه تامین مواد اولیه و تجهیزات صنعتی است که در حال حاضر نماینده چندین شرکت خارجی در ایران برای خرید محصولات مورد نظرشان هستیم.
شادمان در ادامه افزود: تامین مواد اولیه برای مصارف داخلی با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است که یکی از این چالش‌ها، عرضه مواد اولیه در بورس کالا است، به‌طوری که واحدهای کوچک صنعتی قادر به خرید‌های کم و کوچک خود نیستند. در این میان، شرکت‌های بزرگی که تولید آن‌ها زیر ظرفیت است، حداکثر میزان سهمیه عرضه شده در بورس را خریداری می‌کنند و به قیمت بالاتر به شرکت‌های کوچک می‌فروشند. این اختلاف قیمت بورس و بازار آزاد در بعضی از موارد تا صددرصد قیمت عرضه شده در بورس کالا نیز می‌رسد. از دیگر مشکلات این حوزه، نگاه سنتی مدیران واحدهای کوچک و متوسط است، به‌طوری که اکثر آن‌ها سال‌ها با تعداد محدودی از تامین‌کنندگان کار می‌کنند و تمایل چندانی به جست‌وجو یا همکاری با تامین‌کنندگان جدید یا بهتر ندارند یا حتی در مواردی، مایل به خرید از بورس کالا نیز نیستند که باعث افزایش هزینه تولید کالا می‌شود.
مدیرعامل شرکت لیام در خصوص چالش های این صنعت نیز اظهار کرد: خریداران محصولات پتروشیمی و شیمیایی، غالبا بازرگانان یا واحدهای صنعتی خارجی هستند. مجموعه‌های پیشرفته، برنامه خرید سالانه دارند، اما در ایران این امکان وجود ندارد که با این خریداران قرارداد یک‌ساله منعقد کرد؛ زیرا از یک طرف به دلیل طول کشیدن تعمیرات و اورهال تولیدکنندگان و از سوی دیگر در تابستان به خاطر قطعی برق و در زمستان به دلیل کاهش گاز، میزان عرضه کم شده یا ممنوعیت صادرات به وجود می‌آید. از دیگر مشکلات این بخش، نبود حملونقل و سیستم بانکی مناسب است. در دنیای امروز، خریداران به دریافت کالا در مقصد و بررسی صحت کالا و در نهایت پرداخت از طریق سیستم بانک تمایل دارند که با توجه به تحریم‌ها علیه ایران، این امر هرگز میسر نمی‌شود. همچنین به دلیل نبود خطوط مستقیم حملونقل برای اکثر مقاصد صادراتی، هزینه تمام‌شده برای خریدار به صرفه نیست. به‌طور کلی بیشتر مشتریان ثابت این حوزه، از مشتری‌های قدیمی یا سنتی هستند و مشتریان جدید به سختی راضی به خرید محصول از ایران میشوند.
وی در پاسخ به این سوال که وضعیت رقابتپذیری محصولات پتروشیمی و پالایشگاهی ایران نسبت به محصولات سایر کشورها به چه صورتی است؟ خاطرنشان کرد: در حالی که ما درگیر فراهم کردن ابتدایی‌ترین شرایط برای صادرات هستیم، کشورهای عربی خلیج‌فارس با تمام توان در حال احداث واحدهای تولیدی پیشرفته و صادرات کالای خود هستند. آن‌ها در بیشتر کشورها دفتر فروش دارند و بهترین شرایط پرداخت را برای خریداران خود فراهم می‌کنند. تنها مزیت رقابتی ما، کیفیت مناسب و قیمت نسبتا پایین‌تر نسبت به این رقبا است. متاسفانه وجود تحریم در کنار شرایط مناسب و مساعد تجاری در کشورهای رقیب، مخصوصا در یک‌سال گذشته باعث شده که همسایگان یا حتی متحدان سیاسی ایران، میل و رغبت بیشتری به خرید از رقبا پیدا کنند.
شادمان در خصوص آینده این صنعت نیز بیان کرد: در حال حاضر وضعیت به‌گونه‌ای است که کشورهای توسعه‌یافته در حال برنامه‌ریزی برای دوران عبور از سوخت فسیلی هستند. آن‌ها در نظر دارند که تولید پلیمر از سوخت‌های فسیلی را متوقف و آن‌ها را با پلیمرهای سبز جایگزین کنند؛ بنابراین لوازم خانگی، خودرو و تولیدات صنایعی که محصولات آن‌ها وابسته به استفاده از پلیمرها است، سبک‌سازی میشوند. به عنوان مثال، خودروهای برقی را جایگزین خودروهای دیزلی و بنزینی می‌کنند، از انرژی‌های تجدید‌پذیر استفاده و در نهایت با سوخت‌های فسیلی خداحافظی خواهند کرد. به بیان بهتر؛ استفاده از محصولات فعلی پتروشیمی در بلندمدت کاهش می‌یابد و ما یک دهه فرصت داریم تا همگام با دیگر کشورها در این مسیر گام برداریم و محصولات خود را به محصولاتی بهتر تبدیل کنیم. اگر به هر دلیلی، از دلایل سیاسی گرفته تا سوءمدیریت‌ها، این فرصت را از دست دهیم، بازگشت به بازار صادرات غیرممکن می‌شود و یا با هزینه‌های سنگینی همراه خواهد بود. پس باید در یک دهه آینده به دور از نگاه سیاسی، حداکثر توان موجود برای جذب سرمایه‌های کلان و مشتریان خارجی به کار گرفته شود تا بتوانیم برنامه‌ریزی و اقدامات لازم برای دوران جهانی عبور از سوخت فسیلی را داشته باشیم.
وی در پایان نیز خاطرنشان کرد: در ایران، محصولات برای صادرات تولید نمی‌شوند و به‌جز در چند مورد، بیشتر مازاد عرضه شده در رینگ داخلی برای صادرات در نظر گرفته می‌شود؛ در صورتی‌که باید خطوط تولید با هدف صادرات طراحی شوند تا توسعه صادراتی را شاهد باشیم. از طرفی، دیپلماسی اقتصادی کشورهای رقیب، امتیازات فراوانی در کشورهای مقصد برای مشتریان فراهم می‌کند، در حالی که ایران فاقد چنین تمهیداتی است. برای مثال، بعضی از رقبا با دیپلماسی اقتصادی عوارض واردات محصولات استراتژیک خود به کشور مقصد را کاهش داده‌اند. متاسفانه در ایران سیاست‌های صادراتی مشخص و برنامه‌ریزی لازم برای توسعه صادرات وجود ندارد. برای اصلاح سیاست‌های صادرات و رفع موانع تولید داخلی، باید سیاست‌گذاران، مدیران و مشاوران اقتصادی با سابقه فعالیت صنعتی و صادراتی در ایران انتخاب شوند و به‌دور از نگاه سیاسی و جناحی صرفا با نگاه اقتصادی به فعالیت و تصمیم‌گیری بپردازند. اگر بنا به طی کردن روال‌های غلط گذشته باشد و مدیران و مشاوران از بخش‌های غیر اقتصادی به بخش‌های اقتصادی ورود کنند، اقتصاد ایران هر روز آسیب بیشتر و جبران‌ناپذیرتری را متحمل می‌شود.
