با توجه به اهمیت موضوع فولاد سبز در میزگردی که با حضور محمدرضا کرمی شاهرخی، مدیرعامل موسسه راهبردی معدن و فولاد سبز؛ عزیزالله عصاری، مشاور عالی گروه CPG آلمان؛ سعید عسکرزاده، دبیر انجمن سنگ آهن؛ محمد کریمی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و یدالله سبّوحی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف در دفتر ماهنامه «دنیای سرمایهگذاری» با عنوان «فولاد سبز» برگزار شد، به بررسی ابعاد مختلف تولید این محصول مهم و ارزشمند پرداختیم که بخش گفتوگوی ما با محمد کریمی را در این بخش میخوانید.
چه نظری در خصوص تاثیرات تولید فولاد سبز در کشورمان دارید؟
محمد کریمی: صحبتهای بنده دو محور دارد؛ یک محور مرتبط با کیفیت زندگی ما است و محور دوم اینکه، برای نیل به اهدافمان در دنیای امروز به لحاظ تکنولوژیکی چه ضعفهایی داریم که باید آنها را حتما جبران کنیم تا بتوانیم به اهداف مورد نظر دست یابیم. نباید نگاه ما همیشه این باشد که ورود یک تکنولوژی جدید، لزوما هزینههای تولید را کاهش میدهد، بلکه میتواند این دیدگاه باشد که قرار است کیفیت زندگی ما را افزایش دهد. نمیخواهم این را در تضاد با بحث کارایی که در فرآیندهای تولید اهمیت زیادی دارد، بیان کنم، بلکه میخواهم بگویم که اگر به سمت فولاد سبز میرویم و قیمت فولاد افزایش مییابد، نباید فکر کنیم که این یک مانع است، بلکه این نشاندهنده بهبود کیفیت زندگی ما است. اساس کار در فولاد سبز، تغییر در فرآیند تولید است؛ یعنی وارد فرآیند احیای آهن میشود و در آنجا هیدروژن تزریق میکنند. وقتی هیدروژن مستقیما آهن را احیا میکند، دیگر دیاکسید کربن خروجی نداریم. پایه فرآیند این است، اما برای رسیدن به این هدف هر اقدامی که در فرآیند باعث افزایش کیفیت کار و کاهش دیاکسید کربن شود، از جمله کاهش مصرف سوخت و طراحی فرآیندها بهگونهای که اتلاف انرژی کاهش یابد، ما را به سمت هدف نزدیک میکند.
آیا استفاده از تکنولوژیهای جدید در کشورمان مورد توجه قرار دارد؟
در کشورمان هیچ اتفاقی در جایگزینی تکنولوژی نیفتاده است. باید به سمت جایگزین کردن گاز طبیعی برویم و این تغییر باید دیر یا زود اتفاق بیافتد. برای تولید یک تن فولاد سبز، حدود ۷۰۰ کیلوگرم هیدروژن سبز نیاز است و از سوی دیگر، برای تولید هیدروژن، به دو آیتم دیگر؛ یعنی انرژی و آب احتیاج داریم؛ بنابراین برای تولید یک تن هیدروژن سبز، به ۲۰ تن آب و حدود ۴ مگاوات ساعت برق نیاز داریم. آب باید کیفیت لازم را برای تولید هیدروژن داشته باشد و برق نیز نباید دیاکسید کربن تولید کند. به این منظور باید سیستمهای پنل خورشیدی و توربینهای بادی را در کنار اینها توسعه دهیم.
افراد حاضر در این میزگرد، تاکید ویژهای به کاهش ضایعات و افزایش بهرهوری داشتند. شما چه نظری دارید؟
کاهش ضایعات و افزایش بهرهوری میتواند به عنوان یک گام اساسی و قابل دستیاب در سبزتر کردن تولید مطرح شود که این تاکید بر کاهش ضایعات، به معنای افزایش تولید با صرف منابع کمتر و دادههای کمتر است. در زمینه فولاد و فولاد سبز، نکته مهم دیگر اینکه جهان متوقف نشده و نباید به این موضوع بیتفاوت باشیم، بلکه باید قدمهای اساسی برای سبزتر کردن تولید برداریم و هزینههای لازم را بپذیریم. با توجه به ظرفیتهای بسیاری که در دانشگاهها و نیروهای متخصص ایران وجود دارد، میتوانیم یک تحول شگرف در صنعت فولاد به وجود آوریم. ایران به دلیل تولید EAF و آیرون میکینگ سبز، قطعا میتواند در جهان به موقعیت مناسبی دست یابد، همانطور که در مورد کوک بیس و تولید بر اساس کوره الکتریکی اشاره شد.
کشورمان برای توسعه فناوریهای پایدار در صنعت فولاد جهان، باید از چه ظرفیتهایی استفاده کنند؟
قطعا ظرفیتهای دانشگاهی و استفاده از نیروهای متخصص در ایران، از عوامل مهم و تاثیرگذار به منظور تحول شگرف در صنعت فولاد به شمار میروند. ایران با تاکید بر تولید EAF و آیرون میکینگ سبز، در مقایسه با دیگر کشورها، به یکی از پیشروهای جهان در این زمینه تبدیل شده و این نکته نشاندهنده این است که کشورمان بهطور بالقوه میتواند نقش مهمی را در توسعه فناوریهای پایدار در صنعت فولاد جهان داشته باشد. البته با وجود اینکه این انباشت دانش در دسترس است، اما اغلب این امکانات و انرژیها برای توسعه کامل استفاده نمیشوند، از اینرو بهبود توجه به این امور و ایجاد همکاریهای موثر بین دانشگاهها و صنعت میتواند باعث شکوفایی بیشتر این ظرفیتها شود و در نهایت، به توسعه پایدارتر صنعت فولاد ایران و جهان کمک کند.
