ایران بهعنوان دومین دارنده ذخایر گازی و چهارمین دارنده ذخایر نفتی در بین غولهای انرژی فسیلی جهان قرار دارد .در حال حاضر به باور بیشتر کارشناسان این حوزه جهان در حال شیفت از انرژیهای فسیلی به سمت انرژیهای نوین است. در این عصر گذار اما اتفاقات بسیاری به وقوع پیوسته یا در حال رخ دادن است .فنّاوریهای نوین و های تک در کنار یک انرژی سنتی و قدیمی توانسته است با نیازهای بشر امروزی همراه شده و به شکلی از وقوع خلائ کاربرد سنتی،کاربرد نوینی را به وجود آورد. کشور ما در حال حاضر به خاطر عدم دسترسی به این نوع فنّاوریها بهنوعی در یک حصاری از محدودیت و محرومیت قرارگرفته است و این عدم دسترسی به فنّاوری سبب افزایش هزینه های بخش صنعت و بهتبع آن مصرفکننده نهایی یا همان خانوار گردد .مورد بعدی در جا زدن واصرار بر استفاده انرژی فسیلی و نداشتن جدی وعملیاتی بسوی انرژیهای نوین و پاک است که شاخصهای دسترسی به این انرژیها بیانگر عمق عقبماندگی در این رابطِه است .
نبود اراده ای برای حرکت به سمت انرژیهای نوین و پاک فشار استفاده از انرژیهای فسیلی با فنّاوری فرسوده را بیشتر کرده است بهطوریکه آلودگیهای زیستمحیطی در کشور به شکل تصاعدی روبه افزایش است. متأسفانه ایران در حال حاضر جز ۵ کشور آلودهکننده محیطزیست درجهان است با این تفاوت که کشورهای دارای رتبهبالای آلایندگی در ردهبالای صنعتی نیزقرار دارند. انرژیهای تجدیدشونده وغیرهیدروکربنی مانند انرژی خورشیدی یکی از مزیتهای کشورهای پیشرو در استفاده از این انرژی است، انرژی خورشیدی منبعی بیپایان با کمترین اثر زیستمحیطی در دسترس ترین، پاک ترین و تا حدودی ارزان ترین انرژی است که خداوند در اختیار انسان قرارداده است. یک ساعت تابش انرژی خورشید نیاز یک سال انرژی کره زمین را تأمین میکند. انرژی ناشی از تابش خورشید در یک ساعت برابر با ۴۳۰ ژول است درحالیکه نیاز کل کره زمین در یک سال به انرژی برابر با ۴۱۰ ژول است .ایران به دلیل شرایط خاص جغرافیایی، در منطقهای واقعشده است که از ٣٠٠ روز آفتابی برخوردار است، ازنظر دریافت انرژی خورشیدی در میان نقاط مختلف جهان در بالاترین ردهها قرار دارد. بر اساس آمارها متوسط روزهای آفتابی ایران حدود شش برابر کشورهای اروپایی است که درصدد استفاده از انرژی خورشید در صحراهای آفریقا برای تأمین برق موردنیاز خود هستند. ازاینرو استفاده از انرژی خورشیدی برای جبران کمبود برق در کشور، به دلایل مختلفی مانند دسترسی آسان و سهولت تبدیلشدن به انرژی الکتریکی، سازگاری با محیطزیست و تجدید پذیری باید بیشتر از همیشه موردتوجه مسئولان این حوزه قرار بگیرد. دلایل زیادی باعث شده است که کشور به سمت انرژیهای پاک ازجمله انرژی خورشیدی نرود. اقتصاد دولتی وکور کردن مزیت مای رقابتی و بهرهوری شاید یکی از دلایل مهم این بیتوجهی به انرژی خورشیدی باشد در اقتصاد دولتی تولید ارزشافزوده و افزایش بهرهوری در اولویت نیست چون در این اقتصادها بجای کاهش بهای تمامشده کالا به دنبال فاکتور سازی و افزایش بهای تمامشدهاند. گسترش استفاده از پنل های خورشیدی امروزه در سطح جهان یک روند فراگیر شده است در برخی جاهها با شناور کردن این پنل ها برروی آبهای شیرین علاوه بر تولید انرژی الکتریکی از تبخیر و هدر رفت آب هم جلوگیری میکنند باوجوداینکه گسترش استفاده از این انرژیها در جهان و حتی کشورهای همسایه بهشدت درحالتوسعه است ما در استفاده از انرژیهای پاک فاصله بسیاری با برنامههای تدوینشده خودداریم. استفاده از انرژی پاک در کشور ما تا پایان برنامه ششم توسعه باید به ۵ در صد انرژی های مورد استفاده میرسید که این عدد نتوانسته است از ۱% درصد انرژی های مصرفی کشور فراتر رود. کشور امارات باوجود برخورداری از انرژی های عظیم فسیلی تجربه بسیار خوبی در استفاده از انرژی های پاک و خورشیدی دارد. این کشور بزرگترین مزرعه خورشیدی در یک مساحت بیست کیلومتری را به کمک یک سرمایهگذار و شرکت فرانسوی راهاندازی کرده است واز این طریق اقدام به تولید ۲۰۰۰ مگاوات برق کرده است که چیزی حدود دو برابر ظرفیت نیروگاه اتمی بوشهر است. پروژه فوق موجب کاهش دو ونیم میلیون تن آلاینده در محیط شده است و یک صنعت سبز و دوستدار محیط زیست به شمار میآید. در حال حاضر ایران باوجود پتانسیلهای بالادر تولید انرژی پاک فاصله معناداری با چشماندازهای منطقهای و جهانی دارد.
نادر کریمی (کریم خانی)